Ấn Độ-Đài Loan (Trung Quốc): 'Bùa chú' 4 chữ T và sự vẽ lại quan hệ đối tác 'trong mơ'

Trong bài viết đăng trên trang mạng của Viện nghiên cứu Lowy ngày 18/10, chuyên gia Melissa Conley Tyler * phân tích những khía cạnh mới trong quan hệ Ấn Độ-Đài Loan (Trung Quốc).

Đoàn nghị sĩ Mỹ thứ 8 tới Đài Loan (Trung Quốc) trong năm nay Nối tiếp Đức, đoàn nghị sĩ Canada chuẩn bị thăm Đài Loan (Trung Quốc) Nga-Trung thể hiện nhiều quan điểm tương đồng, chỉ trích động thái của Mỹ ở eo biển Đài Loan (Trung Quốc)

Một tác phẩm nghệ thuật làm từ chip nhớ tại Trung tâm Triển lãm Macronix, Tân Trúc, Đài Loan. (Nguồn: Anadolu)

Các nhà ngoại giao của Ấn Độ được cho là tập trung vào 3 chữ T: Thương mại (Trade), Công nghệ (Technology) và Du lịch (Tourism) và có thể bổ sung một chữ T đầy triển vọng nữa là Đài Loan (Taiwan).

Nhiều dư địa hợp tác

Ấn Độ và vùng lãnh thổ Đài Loan có tiềm năng rất lớn về du lịch, với khoảng 17 triệu du khách Đài Loan "xuất ngoại" mỗi năm. Thương mại và đầu tư vẫn còn nhiều dư địa để phát triển, Đài Loan và Ấn Độ là đối tác xuất khẩu lớn thứ 16 và 17 của nhau vào năm 2020. Hai bên tăng trưởng về hợp tác thương mại và đầu tư song vẫn còn chiếm tỷ lệ nhỏ trong "dòng chảy" của Ấn Độ.

Quan hệ đối tác công nghệ là chìa khóa cho hợp tác hai bên. Đài Loan thống trị ngành công nghiệp bán dẫn, lĩnh vực quan trọng cho hầu hết các ngành công nghiệp.

Trong bối cảnh Ấn Độ đang có xung đột trực tiếp với Trung Quốc liên quan đến vấn đề biên giới, New Delhi nhận thức được sự cần thiết của các nhà cung cấp chất bán dẫn đáng tin cậy cho nền kinh tế đang phát triển của nước này.

Sáng kiến Sản xuất tại Ấn Độ đã thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực sản xuất và công nghệ thông tin và truyền thông (ICT), và ngày càng nhiều doanh nghiệp Đài Loan đã chuyển hướng từ Trung Quốc đại lục sang Đông Nam Á và Ấn Độ.

Một diễn biến đáng chú ý là các doanh nghiệp Đài Loan đã đặt các công ty con để sản xuất iPhone ở Ấn Độ. Hòn đảo này cũng là một trung tâm sản xuất các mặt hàng quan trọng (như dây buộc kim loại, vải và bảng quang học) có thể hỗ trợ tầm nhìn của Ấn Độ trong việc xây dựng khu vực sản xuất tự cung tự cấp.

Tin liên quan
Bộ tứ có nguy cơ mất trọng tâm chiến lược

Việc xây dựng quan hệ đối tác chuỗi cung ứng Đài Loan-Ấn Độ có ý nghĩa quan trọng trong môi trường địa chính trị nơi các quốc gia đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu của Trung Quốc, chẳng hạn như sáng kiến chuỗi cung ứng chất bán dẫn của nhóm Bộ tứ (Quad, gồm Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ).

Những toan tính riêng

Sau khi đăng cai Diễn đàn Yushan vào tháng 10/2022, Đài Loan đã tổ chức Đối thoại Đài Loan-Ấn Độ lần đầu tiên. Rõ ràng là trong số những đối tác ủng hộ, Đài Loan thông qua đối thoại khu vực này đã dành cho Ấn Độ sự quan tâm đặc biệt.

Đối với Đài Loan, Ấn Độ từ lâu đã là một quốc gia mục tiêu trong Chính sách hướng Nam mới nhằm tăng cường hợp tác và trao đổi trên khắp Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Trong bài phát biểu nhậm chức năm 2016 của người đứng đầu chính quyền Đài Loan Thái Anh Văn, Ấn Độ đã được lựa chọn để mở rộng mối quan hệ.

Tại Diễn đàn Yushan, giới chức kinh tế Đài Loan đã trình bày những thông điệp gửi tới Ấn Độ rằng vùng lãnh thổ này là một đối tác đáng tin cậy, thích ứng với nhu cầu thị trường, với quốc gia sở hữu trí tuệ chất lượng và một cụm công nghiệp hoàn chỉnh.

Đài Loan nhấn mạnh hợp tác đôi bên cùng có lợi, bao gồm hợp tác song phương để phát triển giáo dục đào tạo, chẳng hạn như thông qua học tập tại Đài Loan.

Với mối quan hệ phức tạp của Ấn Độ với Trung Quốc và mối bận tâm về chuỗi cung ứng, theo chuyên gia Melissa Conley Tyler, có vẻ hiện nay là thời điểm tốt để thay đổi quan điểm của Ấn Độ - quốc gia vừa trở thành nền kinh tế lớn thứ năm thế giới.

Từ phía Ấn Độ, địa chính trị rõ ràng là một tác nhân quan trọng. Những lo ngại của Ấn Độ về hành vi của Trung Quốc - bao gồm cả ở biên giới, Ấn Độ Dương và Biển Đông - khiến nước này có thái độ tích cực đối với Đài Loan. Một dẫn chứng là New Delhi lần đầu tiên bày tỏ quan ngại về việc quân sự hóa eo biển Đài Loan.

Trước đây, quan điểm phổ biến ở New Delhi là mối quan hệ quá thân thiết với Đài Loan có thể có tác động tiêu cực đến mối quan hệ song phương quan trọng hơn với Trung Quốc.

Chuyên gia Melissa Conley Tyler cho rằng, cần phải thay đổi cách Ấn Độ nhìn nhận Đài Loan - giúp in sâu hơn vào ý thức của người Ấn Độ và phù hợp hơn với các câu chuyện chính trị của Ấn Độ bằng cách đặt vào bối cảnh an ninh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Điều này có nghĩa là tập trung vào đoàn kết dân chủ và giải thích cách Đài Loan có thể đóng góp vào một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do, rộng mở và tự cường, phù hợp với triết lý “Đài Loan giúp châu Á, châu Á giúp Đài Loan”.

Ấn Độ-Đài Loan (Trung Quốc): 'Bùa chú' 4 chữ T và sự

Vận động viên Sreeja Akula của Ấn Độ thi đấu với Cheng I-Ching của Đài Loan tại vòng chung kết giải vô địch đồng đội thế giới ITTF 2022 tại Thành Đô, Trung Quốc ngày 5/10/2022. (Nguồn: Getty Images)

"Một ý tưởng đã chín muồi"

Vị thế của Đài Loan trong chuỗi cung ứng toàn cầu khiến hòn đảo này trở thành đối tác "trong mơ" cho mục tiêu tự cường của Ấn Độ. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi tại Diễn đàn Yushan, quan hệ đối tác Đài Loan-Ấn Độ được cả các diễn giả hai bên mô tả là “một ý tưởng đã chín muồi” và là “quan hệ đối tác quan trọng của thế kỷ XXI".

Một quan chức về ngoại giao của Đài Loan đã khẳng định Đài Loan đứng đầu về phần cứng còn Ấn Độ đứng đầu về phần mềm. Đài Loan mạnh về sở hữu trí tuệ và còn Ấn Độ mạnh về lực lượng lao động, hoặc Đài Loan có lợi thế về vốn và Ấn Độ có lợi thế về quy mô thị trường.

Như vậy, sự bổ sung có thể quan trọng hơn những điểm chung của cả hai bên.

Dưới góc nhìn địa kinh tế học, kinh tế và chính trị có mối liên hệ với nhau. Nếu Ấn Độ muốn Đài Loan chia sẻ “những viên ngọc quý” của hòn đảo để xây dựng an ninh chuỗi cung ứng, thì hòn đảo này sẽ yêu cầu nhiều hỗ trợ chính trị hơn.

Điều đó sẽ đòi hỏi Ấn Độ phải vẽ lại quan hệ với Đài Loan phù hợp với bản sắc dân chủ tự do chung.

* Giám đốc Chương trình Đối thoại phát triển, ngoại giao và quốc phòng châu Á-Thái Bình Dương.