Biến đổi khí hậu có thể làm hồi tỉnh các virus ‘ngủ đông’

TGVN. Virus "ngủ" lâu ngày bỗng nhiên hồi tỉnh, dịch bệnh đậu mùa, sốt xuất huyết hoặc zika bất ngờ xuất hiện trở lại ở châu Âu.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Tin tức ASEAN buổi sáng 18/8: Philippines phát hiện chủng virus corona mới; Kinh tế Đông Nam Á bị 'vùi dập' bởi Covid-19
Virus corona gây dịch Covid-19 còn có khả năng đột biến

Những điều này tưởng như chỉ có trong kịch bản các bộ phim đề tài thảm họa. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, ngày càng có nhiều cơ sở hợp lý chứng minh đây là những viễn cảnh dịch bệnh nguy hiểm do hiện tượng nóng lên toàn cầu, một trong những tác động của biến đổi khí hậu, gây ra.

Một số kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19 đang hoành hành trên toàn cầu và khiến hơn 760.000 người tử vong có nguồn gốc từ loài dơi hoang dã trong tự nhiên.

Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng việc con người ngày càng mở rộng "dấu chân sinh thái" có thể gây ra dịch bệnh theo nhiều cách khác nhau.

Tình trạng biến đổi khí hậu, vốn làm gia tăng nhiệt độ Trái Đất, đang ngày càng nổi lên là nguyên nhân gây bệnh truyền nhiễm, hoặc bằng cách mở rộng phạm vi "hoành hành" của muỗi mang mầm bệnh sốt rét và sốt xuất huyết, hoặc làm tan các lớp băng vĩnh cửu ở vùng Siberia (Nga) chứa các mầm bệnh từ thời cổ đại.

Các lớp băng vĩnh cửu, được ví như "quả bom hẹn giờ biến đổi khí hậu" trải khắp Nga, Canada và bang Alaska (Mỹ) chứa lượng carbon cao gấp 3 lần lượng khí thải ra kể từ thời kỳ công nghiệp hóa.

Theo Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (IPCC), ngay cả khi con người cố gắng hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, vốn là mục tiêu của Hiệp định Paris năm 2015, băng vĩnh cửu sẽ vẫn tan chảy và giảm 25% diện tích vào năm 2100.

5946-covid-minh-hoa
Các nhà khoa học cho rằng việc con người ngày càng mở rộng "dấu chân sinh thái" có thể gây ra dịch bệnh theo nhiều cách khác nhau. Ảnh minh họa. (Nguồn: Environmental Protection)

Ông Vladimir Romanovsky, Giáo sư Địa vật lý tại Đại học Alaska (Mỹ), cho rằng “các vi sinh vật có thể tồn tại trong các lớp băng trong một thời gian dài”. Khi băng tan, các vi sinh vật bị "nhốt" trong hàng thiên niên kỷ sẽ theo dòng nước lên bề mặt. Đã có nhiều trường hợp những con bọ cổ đại, bị đông cứng lâu ngày, bỗng nhiên xuất hiện trở lại.

Trong khi đó, ông Jean-Michel Claverie, Giáo sư danh dự chuyên ngành gene tại Trường Y thuộc Đại học Aix-Marseille (Pháp) cho biết virus hoạt động tương tự như một hạt giống.

"Khi bạn gieo một hạt giống vào lớp đất đã bị đóng băng hàng nghìn năm, hạt giống không thể nảy mầm. Tuy nhiên, khi nhiệt độ Trái Đất ấm lên, hạt giống hoàn toàn có thể nảy mầm và phát triển, hình thành cây con, Giáo sư Claverie nói.

Được biết, phòng thí nghiệm của Giáo sư Claverie đã "hồi sinh" thành công virus Siberia có tuổi đời ít nhất 3.000 năm.

Theo ông, trong lịch sử, người Neanderthals - một loài trong chi Người đã tuyệt chủng, voi ma mút, tê giác lông cừu đều mắc bệnh và “một số loại virus gây bệnh có lẽ vẫn tồn tại trong lòng đất".

Khởi nguồn ở Đông Nam Á, song loài muỗi hổ (Aedes albopictus) - mang mầm bệnh sốt xuất huyết và chikungunya, đã "di cư" đến Nam Âu vào thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21 và đã nhanh chóng bay về phương Bắc, đến Paris (Pháp) và thậm chí xa hơn. Trong khi đó, một loài muỗi mang bệnh sốt xuất huyết khác là Aedes aegypti cũng đã xuất hiện ở châu Âu. Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh châu Âu (ECDC) đã ghi nhận 40 trường hợp lây nhiễm virus gây bệnh sốt xuất huyết tại châu lục này từ năm 2010 đến năm 2019. Theo ECDC, nhiệt độ trung bình của Trái Đất gia tăng có thể gây ra các đợt dịch sốt xuất huyết theo mùa ở khu vực phía Nam châu Âu nếu muỗi Aedes aegypti bị nhiễm virus làm ổ.

Còn đối với bệnh sốt rét, căn bệnh từng hoành hành ở Nam Âu và miền Nam nước Mỹ, nguy cơ phơi nhiễm virus phần lớn phụ thuộc vào điều kiện kinh tế-xã hội. Theo nghiên cứu của IPCC, nếu tình trạng biến đổi khí hậu không suy giảm, hơn 5 tỷ người có thể phải sống ở các vùng dịch sốt rét. Tuy nhiên, con số này có thể giảm xuống dưới 2 tỷ người nếu điều kiện kinh tế-xã hội được cải thiện.

Trường hợp mắc Covid-19 thứ 25 tử vong vì bệnh lý nền nặng

Trường hợp mắc Covid-19 thứ 25 tử vong vì bệnh lý nền nặng

TGVN. Sáng 18/8, Bộ phận thường trực đặc biệt chống dịch Covid -19 của Bộ Y tế tại Thành phố Đà Nẵng thông tin về ...

Tin tức ASEAN buổi sáng 18/8: Philippines phát hiện chủng virus corona mới; Kinh tế Đông Nam Á bị 'vùi dập' bởi Covid-19

Tin tức ASEAN buổi sáng 18/8: Philippines phát hiện chủng virus corona mới; Kinh tế Đông Nam Á bị 'vùi dập' bởi Covid-19

TGVN. Cập nhật tình hình Covid-19 tại ASEAN, các nhà đầu tư nước ngoài có thể sớm mất kiên nhẫn vào thị trường ASEAN... là ...

Covid-19 ở Việt Nam sáng 18/8: 7 ca mắc mới, trong đó 6 ca ở Quảng Nam, Hải Dương và Hà Nội

Covid-19 ở Việt Nam sáng 18/8: 7 ca mắc mới, trong đó 6 ca ở Quảng Nam, Hải Dương và Hà Nội

TGVN. Bản tin lúc 6h sáng ngày 18/8 của Ban Chỉ đạo Quốc gia Phòng chống dịch Covid-19 cho biết đã ghi nhận 7 ca ...

(Theo NDTV, TTXVN)

Đọc thêm

Bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên số là nhiệm vụ chiến lược của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội

Bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên số là nhiệm vụ chiến lược của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội

Hội thảo khoa học "Quyền con người trong kỷ nguyên số - Lý luận và thực tiễn" diễn ra tại Lào Cai.
Drone Shahed-136/Geran-2 Nga bị bắn hạ ở Ukraine có gì đặc biệt?

Drone Shahed-136/Geran-2 Nga bị bắn hạ ở Ukraine có gì đặc biệt?

Chiếc drone Shahed-136/Geran-2 bị bắn rơi ở Ukraine đã làm chấn động giới quân sự toàn cầu có gì đặc biệt?
Hoàng tử Saudi Arabia chỉ ra 'mối đe dọa lớn' ở Trung Đông

Hoàng tử Saudi Arabia chỉ ra 'mối đe dọa lớn' ở Trung Đông

Cựu giám đốc tình báo Saudi Arabia, Hoàng tử Turki Al-Faisal, nhận định Israel đã trở thành mối đe dọa lớn hơn Iran đối với sự ổn định của Trung ...
Mỹ cảnh báo châu Âu điều chỉnh chiến lược, củng cố nội lực để duy trì vị thế là đối tác đáng tin cậy

Mỹ cảnh báo châu Âu điều chỉnh chiến lược, củng cố nội lực để duy trì vị thế là đối tác đáng tin cậy

Theo một tài liệu Chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ được đăng trên trang web Nhà Trắng, châu Âu đang đối mặt với nguy cơ 'bị xóa sổ ...
Chuyên gia cảnh báo nguy cơ chạy đua vũ trang ở Đông Bắc Á từ động thái mới của Hàn Quốc

Chuyên gia cảnh báo nguy cơ chạy đua vũ trang ở Đông Bắc Á từ động thái mới của Hàn Quốc

Việc Hàn Quốc theo đuổi tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đang thu hút sự chú ý sau quyết định ủng hộ của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Phát hiện mới về cơ chế hấp thụ carbon tự nhiên của Trái đất

Phát hiện mới về cơ chế hấp thụ carbon tự nhiên của Trái đất

Nghiên cứu mới công bố cho thấy, đá vụn núi lửa dưới đáy Nam Đại Tây Dương có khả năng lưu trữ CO₂ lớn hơn dự kiến, hé lộ cơ ...
Phép thử với G20

Phép thử với G20

Lần này tại Johannesburg, bất bình đẳng trong phát triển sẽ là phép thử với nỗ lực của G20.
Tổng thống Kazakhstan thăm Nga: Tìm thế đứng cân bằng

Tổng thống Kazakhstan thăm Nga: Tìm thế đứng cân bằng

Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev thăm Nga từ 11-12/11 nhằm củng cố quan hệ với láng giềng thân thiết, đồng thời là đồng minh chiến lược.
Hội nghị cấp cao ASEAN 47: Tạo dấu mốc với ASEAN

Hội nghị cấp cao ASEAN 47: Tạo dấu mốc với ASEAN

Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 được kỳ vọng tạo dấu mốc phát triển mới cho khu vực.
Đau đầu với cam kết

Đau đầu với cam kết

Chi tiêu quốc phòng là các chủ đề chính tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng khối quân sự NATO đang diễn ra tại Brussels.
Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas, bước ngoặt lịch sử hay khoảng lặng tạm thời

Thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas, bước ngoặt lịch sử hay khoảng lặng tạm thời

Tình hình Trung Đông đột biến. Israel và Hamas đồng ý thỏa thuận ngừng bắn, hướng tới chấm dứt xung đột kéo dài 2 năm.
Thử thách với ‘bà đầm thép’ Nhật Bản

Thử thách với ‘bà đầm thép’ Nhật Bản

Đưa Nhật Bản bước vào một kỷ nguyên mới đang thử thách 'bà đầm thép' Takaichi Sanae.
Gần một thập kỷ Brexit, nước Anh tụt hậu cả về thương mại và tăng trưởng

Gần một thập kỷ Brexit, nước Anh tụt hậu cả về thương mại và tăng trưởng

Ngày 3/12, tờ Euro News dẫn báo cáo của Decision Maker Panel về tình hình kinh tế của Anh sau một thập kỷ rời khỏi Liên minh châu Âu (EU).
Thấy gì qua mô hình quản lý di cư mới của Uzbekistan?

Thấy gì qua mô hình quản lý di cư mới của Uzbekistan?

Uzbekistan đang mở rộng chính sách di cư lao động theo quy định, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng ở cả châu Âu và châu Á.
Nước Đức loay hoay vực dậy vị thế kinh tế đang 'rơi tự do'

Nước Đức loay hoay vực dậy vị thế kinh tế đang 'rơi tự do'

Đức đang trải qua cuộc khủng hoảng sâu sắc, khiến Berlin phải tìm kiếm giải pháp để vực dậy vị thế kinh tế vốn đang 'rơi tự do' này.
‘Sứ mệnh Genesis’: Bí mật cạnh tranh Mỹ-Trung trong lĩnh vực AI

‘Sứ mệnh Genesis’: Bí mật cạnh tranh Mỹ-Trung trong lĩnh vực AI

Việc Mỹ công bố 'Sứ mệnh Genesis' được đánh giá là hành động vén bức màn bí mật trong cạnh tranh Mỹ-Trung trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI).
Quan hệ với Mỹ 'căng như dây đàn', Nam Phi chuyển hướng đa dạng hóa thị trường, Trung Quốc nhanh tay 'chớp thời cơ'

Quan hệ với Mỹ 'căng như dây đàn', Nam Phi chuyển hướng đa dạng hóa thị trường, Trung Quốc nhanh tay 'chớp thời cơ'

Trung Quốc hưởng lợi đáng kể khi Nam Phi tìm cách đa dạng hóa thị trường và dần tách khỏi sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ.
Thấy gì qua chuyến thăm Ấn Độ của Tổng thống Nga Vladimir Putin?

Thấy gì qua chuyến thăm Ấn Độ của Tổng thống Nga Vladimir Putin?

Theo nhận định của học giả Saima Afzal, chuyến thăm Ấn Độ của Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ thu hút sự chú ý của phương Tây.
Phiên bản di động