Brazil: 4 thách thức của ông Bolsonaro

Hành trình khôi phục lại một Brazil đang chìm sâu trong biến động chính trị và kinh tế của Tổng thống đắc cử Jair Bolsonaro sẽ vô cùng trắc trở.

TIN LIÊN QUAN
	Tổng thống đắc cử Brazil không coi Palestine là một quốc gia
	Brazil: Lần đầu tiên ứng cử viên đảng cực hữu đắc cử Tổng thống

Với 55,1% số phiếu ủng hộ trong cuộc bầu cử Tổng thống vòng 2 ngày 28/10, ứng cử viên của Đảng cực hữu Tự do Xã hội Jair Bolsonaro đã vượt qua đối thủ đáng gờm Fernando Haddad của đảng Lao động và sẽ trở thành Tổng thống thứ 38 của Brazil vào ngày 1/1/2019.

Đáng chú ý, chiến thắng của ông Bolsonaro đến từ sự ủng hộ của người dân mất niềm tin với đảng Lao động. 25% cử tri bỏ phiếu ủng hộ ông Bolsonaro đơn giản chỉ nhằm trừng phạt đảng Lao động do thất bại trong ổn định chính trị, phát triển kinh tế, đẩy lùi tham nhũng và trấn áp tội phạm. Ông Bolsonaro đã khéo léo nương theo làn sóng dân túy đang ngày một dâng cao ở khu vực Mỹ Latinh. Nhiều cử tri cảm thấy mất niềm tin vào các đảng phái cổ điển và mong muốn một sự thay đổi đến từ những người “ngoại đạo” và có quan điểm khác biệt, thách thức nhiều giá trị truyền thống, dù cho nó có thể tương đối cực đoan.

Tổng thống đắc cử Brazil Jair Bolsonaro. (Nguồn: AP)

Ông Bolsonaro từng nhiều lần bị chỉ trích vì có phát ngôn kỳ thị chủng tộc và phân biệt người đồng tính, ủng hộ chế độ độc tài, hoài nghi hiện tượng nhà kính, chủ trương chuyển đổi diện tích rừng Amazon thành đất canh tác và rút Brazil khỏi Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu. Khi vận động tranh cử, ông cho biết sẽ tăng gấp đôi số thẩm phán để dễ dàng thông qua sắc lệnh Tổng thống, tuyên bố sẵn sàng dùng vũ lực và thách thức các định chế của nền dân chủ.

Tuy nhiên, trong bài phát biểu chiến thắng của mình, Tổng thống đắc cử Bolsonaro đã sử dụng nhiều lần cụm từ “bình ổn”, “xoa dịu” và cho rằng chiến thắng của ông minh chứng cho khát vọng của nhân dân. Song biến lời nói thành hành động là không hề đơn giản khi nhà lãnh đạo này sẽ phải tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề đang xáo trộn nghiêm trọng tại Brazil nhiều năm.

Đầu tiên, Tổng thống đắc cử cần ổn định nền chính trị và giải quyết triệt để tình trạng tham nhũng. Nhiều cử tri bầu cho ông Bolsonaro vì họ chờ đợi một cuộc cách mạng cho hệ thống chính trị, vốn đã lỗi thời và tồn tại quá nhiều lỗ hổng. Người Brazil kỳ vọng rằng ông Bolsonaro có thể là Tổng thống đầu tiên sau nhiều năm không dính líu tới các cáo buộc tham nhũng như những người tiền nhiệm và đứng ngoài xung đột đảng phái.

Thứ hai, nhiều người kỳ vọng rằng Tổng thống đắc cử sẽ tìm lại sức sống cho nền kinh tế Brazil sau 5 năm khủng hoảng và trì trệ. Trong khi thị trường chứng khoán toàn cầu đã lao đao trong tháng 9, thị trường chứng khoán tại quốc gia Nam Mỹ này đã tăng tới 13%, thể hiện niềm tin lạc quan của nhà đầu tư vào chiến thắng của ông Bolsonaro. Ngay sau khi giành chiến thắng, Tổng thống đắc cử tuyên bố sẽ chọn ông Paulo Guedes, một lão làng trong ngành ngân hàng, làm kiến trúc sư trưởng cho cải cách kinh tế sắp tới.

Thứ ba, tình trạng bạo lực tràn lan, với hơn 60.000 vụ phạm tội riêng trong năm qua, cũng là mối lo lớn mà Tổng thống đắc cử Bolsonaro cần giải quyết, nhằm xây dựng lại hình ảnh đất nước Brazil thanh bình, khôi phục lòng tin của người dân và nhà đầu tư.

Cuối cùng, trên phương diện ngoại giao, Tổng thống đắc cử cho biết sẽ “thay đổi hoạt động” của Bộ Ngoại giao và hướng tới những mối quan hệ song phương cùng có lợi. Brazil cũng cam kết sẽ hợp tác chặt chẽ với Mỹ trong lĩnh vực thương mại, quân sự, và đấu tranh chống tội phạm xuyên quốc gia.

Đây sẽ là những thách thức không dễ dàng dành cho Tổng thống đắc cử Bolsonaro, vốn chưa có nhiều kinh nghiệm điều hành và quản lý. Nhân dân Brazil là những người đã tìm kiếm “sự thay đổi” trong cuộc bầu cử lần này, song chỉ có thời gian mới có thể phán xét về lựa chọn của họ.