Dáng vẻ huyền bí, kiến trúc hiếm có của tháp cổ hơn nghìn tuổi ở Quảng Nam
08:56 | 13/10/2024
Tháp cổ Bằng An ở Quảng Nam có hơn 1.000 năm tuổi là tháp Chăm có kiến trúc hình bát giác độc đáo, hoàn toàn không giống bất cứ ngôi tháp nào còn tồn tại cho đến ngày nay tại Việt Nam.
Tháp Bằng An tọa lạc tại phường Điện An (thị xã Điện Bàn, Quảng Nam), cách Hội An 14km và cách TP. Đà Nẵng khoảng 27km và nằm trong khuôn viên khoảng 4.000m2 đầy cây xanh, tháp Bằng An mang dáng vẻ trầm mặc, huyền bí. Đây là ngôi tháp hình bát giác duy nhất còn lại cho đến ngày nay tại Việt Nam và được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia từ năm 1989.
Theo các nhà nghiên cứu, tháp được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ X, được dùng làm nơi thờ cúng và tế lễ. Bên trong tháp thờ thần Shiva (tượng trưng bằng Linga). Tháp Bằng An là một trong những tác phẩm điêu khắc bằng gạch lớn nhất còn lại của nền văn hóa Champa, có hình bát giác, mỗi cạnh dài 4m, cao 21,5m. Cấu trúc tháp gồm tiền sảnh và điện thờ.
Phần tiền sảnh khá dài, với cửa chính ở hướng Đông để đón nắng mặt trời.
Hai bên là 2 cửa phụ. Vào năm 1943, Pháp đã trùng tu thành 2 cửa sổ.
Nhìn từ trên cao, điện thờ gồm 3 phần: Đế, thân bát giác và mái hình chóp được tạo thành bởi 8 mặt cong dần về phía đỉnh.
Tháp được tô điểm bằng các đường kỷ hà ở phần tiếp giáp giữa đế và thân tháp, cũng như giữa thân và đỉnh tháp.
Trước cổng chính có 2 bức tượng Gajasimha (linh thú với đầu voi, thân sư tử) bằng sa thạch.
Điện thờ có hình dáng như 1 khối Linga khổng lồ, còn mặt bằng của toàn bộ tháp lại gợi lên hình ảnh Yoni gắn liền với tín ngưỡng của người Chăm.
Khác các tháp Champa khác, điện thờ tháp Bằng An có mặt bằng bát giác và không có các yếu tố trang trí đặc trưng như: Cột ốp, cửa giả, hoa văn.
Bên trong tháp có tượng Linga, biểu tượng của thần Shiva nhưng hiện chỉ còn lại bệ thờ.
Phần đỉnh chóp nhìn từ bên trong điện thờ. Do trải qua nhiều biến động nên phần đỉnh đã mất các chi tiết trang trí ở các cạnh.
Tháp xây bằng gạch nung, không thấy mạch vữa nhưng rất bền vững.
Trong khuôn viên tháp còn lưu giữ một bia đá khắc những ký tự cổ Champa. Tháp Bằng An là địa chỉ lý tưởng cho những du khách muốn khám phá văn hóa Champa và chiêm ngưỡng công trình với kiến trúc vô cùng độc đáo.
