Đời sống văn học trẻ: Sáng tác lung linh, phê bình mật ngọt

Trần Xuân Tiến
TGVN. Những người viết trẻ quanh quẩn trong những chuyện riêng tư. Và vì nể nang, vì quen biết mà các nhà phê bình đang ngồi rải đường rải mật trên những trang phê bình của mình?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
doi song van hoc tre sang tac lung linh phe binh mat ngot Hai góc nhìn về văn của người trẻ
doi song van hoc tre sang tac lung linh phe binh mat ngot Trao giải Cuộc thi sáng tác truyện ngắn Quà tặng cuộc sống
doi song van hoc tre sang tac lung linh phe binh mat ngot
Người viết hiện đang có nhiều cơ hội để giới thiệu tác phẩm tới độc giả. (Nguồn: Foody)

Người sáng tác ngồi salon

Thập niên thứ hai của thế kỷ XXI, chúng ta tiếp tục chứng kiến sự phát triển như vũ bão của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là công nghệ thông tin. Sự phát triển này đã ảnh hưởng to lớn đến nhiều mặt của cuộc sống, trong đó có đời sống sáng tác và phê bình văn học đương đại.

Ở mảng sáng tác, hơn lúc nào hết, người viết hiện nay có rất nhiều cơ hội để giới thiệu tác phẩm của mình đến với độc giả một cách cập nhật hơn. Độc giả đương đại không còn xa lạ gì với kiểu tiếp thị văn chương qua các trang mạng cá nhân của những cây bút trẻ. Sự tương tác được nâng lên một bước tiến mới chưa từng có. Nhưng để rồi, chính từ hoàn cảnh giao lưu này, những mặt trái của kiểu sáng tác mì ăn liền đã xuất hiện và dần dần có xu hướng lan nhanh trên diện rộng.

Chính vì áp lực phải nhanh chóng cho ra đời tác phẩm văn chương mà những cây bút trẻ đã mất đi sự kỹ lưỡng cần có cho đứa con tinh thần của mình. Rất dễ nhận thấy, họ đang lập lại chính mình trong những trang viết. Ít vốn sống trải nghiệm, sáng tác của người trẻ đa phần loay hoay trong những mảng miếng đề tài quen thuộc. Đôi khi, còn là những trang viết tự sự có phần hư cấu quá lớn khi mà các nhà văn chỉ còn ngồi nhà và tự nghĩ ra viễn cảnh của một cốt truyện ảo tưởng đến không ngờ.

Những lùm xùm về các tác phẩm thuộc thể loại tản văn bút ký, ký sự du ký trong những năm gần đây đã lộ ra mảng tối của bức tranh sáng tác của những cây bút trẻ thừa tưởng tượng nhưng thiếu sự hợp lý. Đi xa hơn, nếu không phải là lặp lại chính mình thì những cây bút trẻ lại lặp lại nhau trong sự vô thức, không chủ ý.

Không khó để thấy bút pháp tương tự nhau ở những cây bút chuyên sáng tác cùng một đề tài. Và thật khó khăn để chỉ ra đâu là cái riêng có của từng gương mặt sáng tác. Năng lực cá nhân còn nhiều trở ngại là thế. Mặt khác, các cây bút trẻ còn đang chưa tìm ra cách để những trang viết của mình mang tính cộng đồng hơn, thấm đẫm hơi thở cuộc sống hơn. Quanh quẩn trong những chuyện cá nhân riêng tư chỉ vì họ chưa thật sự dấn thân nỗ lực. Một môi trường sống hội nhập với thế giới là điều mà mà độc giả luôn trông đợi, và không biết đến bao giờ thì thành hiện thực.

doi song van hoc tre sang tac lung linh phe binh mat ngot
Những lời khen ngợi văn học trẻ đang tràn ngập trên mạng. (Nguồn: From Your Soul)

Người phê bình ôm hủ đường

Qua một số phân tích trên, rõ ràng, đời sống sáng tác của những cây bút trẻ vừa thừa lại vừa thiếu. Thừa lực lượng sáng tác, thừa chủ đề sáng tác vì những lập lại, những quen thuộc đến nhàm chán. Nhưng lại thiếu cây bút có đột phá mới, những đề tài mới mang tính cộng đồng, hàm chứa nỗi trăn trở với cuộc sống của nhiều hình mẫu số phận trong một xã hội có nhiều đổi thay về kinh tế, văn hóa như hiện nay. Ấy vậy mà hàng loạt buổi tọa đàm, hội thảo về văn trẻ, về sáng tác trẻ vẫn chưa thấy được những băn khoăn cùng phân tích cần có về hiện trạng vừa thừa vừa thiếu này.

Không phải là đa số, nhưng những trang phê bình văn chương đã thật sự là phê bình văn chương như đúng nghĩa của nó? Không phủ nhận những thành công nhất định mà các tác phẩm của văn học trẻ đã và đang nỗ lực đạt được nhưng có quá nhiều những mỹ từ mà đội ngũ phê bình dành cho các nhà văn trẻ.

Nếu như trước đây, những lời khen ngợi văn trẻ tràn ngập trên những trang báo (đa phần là báo mạng, được hỗ trợ bởi đội ngũ PR quảng bá hùng hậu) thì nay những lời khen này dường như đang lan dần sang cả những trang phê bình chuyên nghiệp.

Phê bình văn chương trong đầy đủ ý nghĩa của nó không những nêu lên thành công của tác phẩm mà còn phải chỉ ra hạn chế để tác giả hướng đến hoàn thiện trong các sáng tác sau. Thế nhưng, phải chăng vì nể nang, vì quen biết mà các nhà phê bình đang ngồi rải đường rải mật trên những trang phê bình của mình?

doi song van hoc tre sang tac lung linh phe binh mat ngot Giới thiệu sách dịch Văn học Việt Nam tại Ukraine

ĐSQ Việt Nam tại Ukraine đã phối hợp với Đại học Tổng hợp quốc gia Taras Shevchenko (một trong số ít những trường Đại học ...

doi song van hoc tre sang tac lung linh phe binh mat ngot Văn học giúp tăng cường hiểu biết giữa hai dân tộc Việt - Czech

TGVN. Tối 4/9, tại Trung tâm thương mại SAPA ở Thủ đô Praha, Hội hữu nghị Việt - Czech phối hợp với Hội nhà văn Czech tổ chức ...

doi song van hoc tre sang tac lung linh phe binh mat ngot Lần đầu tiên một nhà văn người Arab được trao Giải văn học Man Booker Quốc tế

Sáng 22/5 (giờ Việt Nam), nữ văn sĩ người Oman, Jokha Alharthi đã vượt qua nhiều đối thủ nặng ký để trở thành chủ nhân ...

Đọc thêm

Nga cảnh báo châu Âu về những 'vụ kiện tụng không hồi kết' nếu cương quyết làm một việc

Nga cảnh báo châu Âu về những 'vụ kiện tụng không hồi kết' nếu cương quyết làm một việc

Ngày 5/12, Đại sứ Nga tại Đức Sergey Nechayev cảnh báo việc châu Âu sử dụng tài sản đóng băng của Moscow để tài trợ cho Ukraine.
Bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên số là nhiệm vụ chiến lược của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội

Bảo vệ quyền con người trong kỷ nguyên số là nhiệm vụ chiến lược của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội

Hội thảo khoa học "Quyền con người trong kỷ nguyên số - Lý luận và thực tiễn" diễn ra tại Lào Cai.
Drone Shahed-136/Geran-2 Nga bị bắn hạ ở Ukraine có gì đặc biệt?

Drone Shahed-136/Geran-2 Nga bị bắn hạ ở Ukraine có gì đặc biệt?

Chiếc drone Shahed-136/Geran-2 bị bắn rơi ở Ukraine đã làm chấn động giới quân sự toàn cầu có gì đặc biệt?
Hoàng tử Saudi Arabia chỉ ra 'mối đe dọa lớn' ở Trung Đông

Hoàng tử Saudi Arabia chỉ ra 'mối đe dọa lớn' ở Trung Đông

Cựu giám đốc tình báo Saudi Arabia, Hoàng tử Turki Al-Faisal, nhận định Israel đã trở thành mối đe dọa lớn hơn Iran đối với sự ổn định của Trung ...
Mỹ cảnh báo châu Âu điều chỉnh chiến lược, củng cố nội lực để duy trì vị thế là đối tác đáng tin cậy

Mỹ cảnh báo châu Âu điều chỉnh chiến lược, củng cố nội lực để duy trì vị thế là đối tác đáng tin cậy

Theo một tài liệu Chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ được đăng trên trang web Nhà Trắng, châu Âu đang đối mặt với nguy cơ 'bị xóa sổ ...
Chuyên gia cảnh báo nguy cơ chạy đua vũ trang ở Đông Bắc Á từ động thái mới của Hàn Quốc

Chuyên gia cảnh báo nguy cơ chạy đua vũ trang ở Đông Bắc Á từ động thái mới của Hàn Quốc

Việc Hàn Quốc theo đuổi tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đang thu hút sự chú ý sau quyết định ủng hộ của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Thái Nguyên: Khai thác tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng

Thái Nguyên: Khai thác tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng

Du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên đang được chú trọng phát triển, mang lại nhiều trải nghiệm thú vị cho du khách.
Mùa Đông tới Cửu Trại Câu

Mùa Đông tới Cửu Trại Câu

Khu danh thắng Cửu Trại Câu (Tứ Xuyên, Trung Quốc) vừa đón trận tuyết đầu mùa
Du lịch Phuket lạc quan khi bước vào mùa cao điểm kỷ lục

Du lịch Phuket lạc quan khi bước vào mùa cao điểm kỷ lục

Ngành du lịch Phuket kỳ vọng mùa cao điểm kéo dài tới quý I/2026 đạt kết quả tốt nhất trong 5 năm qua, chi tiêu du khách tăng, thời gian lưu trú dài.
Bật mí 8 hoạt động trải nghiệm 'siêu thực' nhất cho chuyến du hí mùa Đông

Bật mí 8 hoạt động trải nghiệm 'siêu thực' nhất cho chuyến du hí mùa Đông

Cùng khám phá 8 hành trình mùa Đông đặc sắc nhất để mỗi chuyến đi là một cuộc phiêu lưu độc nhất vô nhị.
Trải nghiệm và truyền thống của Giáng sinh châu Âu tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh

Trải nghiệm và truyền thống của Giáng sinh châu Âu tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh

Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam sẽ tiếp tục tổ chức Hội chợ Giáng sinh EU năm nay vào ngày 6/12 (TP. Hồ Chí Minh) và ngày 14/12 (Hà Nội).
Du khách quốc tế dự kiến tới Việt Nam trong năm 2025 vượt xa mức kỷ lục trước đại dịch

Du khách quốc tế dự kiến tới Việt Nam trong năm 2025 vượt xa mức kỷ lục trước đại dịch

Năm 2025, Việt Nam dự kiến đón hơn 20 triệu lượt khách quốc tế, vượt xa mức kỷ lục 18 triệu lượt trước đại dịch.
Điện ảnh Việt Nam tìm cơ hội bứt phá từ hợp tác với nước Pháp

Điện ảnh Việt Nam tìm cơ hội bứt phá từ hợp tác với nước Pháp

Trong không khí sôi động của Tuần lễ Điện ảnh Việt Nam tại Thủ đô Paris, Tọa đàm Việt-Pháp đã trở thành diễn đàn trao đổi quan trọng.
Nhiều tác phẩm xuất sắc của điện ảnh Ba Lan được chiếu miễn phí tại Việt Nam

Nhiều tác phẩm xuất sắc của điện ảnh Ba Lan được chiếu miễn phí tại Việt Nam

Tuần phim Ba Lan tại Việt Nam 2025 sẽ mang đến cho khán giả 7 bộ phim đa thể loại, phản ánh văn hóa, xã hội và con người Ba Lan đương đại.
Điểm hẹn văn hóa mới bên hồ Gươm

Điểm hẹn văn hóa mới bên hồ Gươm

Chiều 30/11, tại Nhà Bát Giác - Vườn hoa Lý Thái Tổ, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chính thức khởi động Dự án "Âm nhạc cuối tuần".
Photo Hanoi’25 khép lại, mở rộng cơ hội hợp tác sáng tạo cho Thủ đô

Photo Hanoi’25 khép lại, mở rộng cơ hội hợp tác sáng tạo cho Thủ đô

Photo Hanoi’25 – Biennale Nhiếp ảnh quốc tế đã bế mạc với những đánh giá tích cực về vai trò của sự kiện trong việc thúc đẩy hợp tác văn hóa.
Từ khoảnh khắc 'theo dấu mặt trời' đến hành trình sẻ chia và lan tỏa yêu thương tới đồng bào miền Trung

Từ khoảnh khắc 'theo dấu mặt trời' đến hành trình sẻ chia và lan tỏa yêu thương tới đồng bào miền Trung

Toàn bộ số tiền thu được từ việc bán sách ảnh 'Nguồn sống' trong ba ngày 28-30/11 được sử dụng để ủng hộ đồng bào miền Trung khắc phục hậu quả mưa lũ.
Tết Việt giữa lòng Tây Australia và những tấm lòng hướng về miền Trung

Tết Việt giữa lòng Tây Australia và những tấm lòng hướng về miền Trung

Quảng trường Forrest Place ở trung tâm thành phố Perth, tràn ngập không khí của Xuân Quê hương 2025 của người Việt tại Tây Australia.
Mùa Đông tới Cửu Trại Câu

Mùa Đông tới Cửu Trại Câu

Khu danh thắng Cửu Trại Câu (Tứ Xuyên, Trung Quốc) vừa đón trận tuyết đầu mùa
Khu đền tháp Mỹ Sơn được số hóa bằng công nghệ quét 3D để bảo tồn di sản bền vững

Khu đền tháp Mỹ Sơn được số hóa bằng công nghệ quét 3D để bảo tồn di sản bền vững

Khu đền tháp Mỹ Sơn đang được triển khai số hóa toàn diện bằng công nghệ quét 3D, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa.
Hà Nội giới thiệu bốn hành trình du lịch di sản với nền tảng số hóa hiện đại

Hà Nội giới thiệu bốn hành trình du lịch di sản với nền tảng số hóa hiện đại

Bốn tuyến khám phá di sản Thủ đô ứng dụng bản đồ số, mã QR và nền tảng H-Heritage đã được ra mắt ngày 3/12, mở ra phương thức tiếp cận mới cho du khách.
Khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của 'đất nước triệu voi'

Khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của 'đất nước triệu voi'

Ẩn mình giữa lòng tiểu vùng sông Mekong, Lào hiện lên như một miền đất của sự tĩnh tại, nguyên sơ và sâu lắng.
Thành nhà Hồ hướng tới điểm đến di sản hàng đầu nhân kỷ niệm 15 năm UNESCO ghi danh

Thành nhà Hồ hướng tới điểm đến di sản hàng đầu nhân kỷ niệm 15 năm UNESCO ghi danh

Thành nhà Hồ – công trình kiến trúc đá độc đáo bậc nhất Việt Nam tiếp tục là trọng tâm trong chiến lược bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của Thanh Hóa.
Vương cung thánh đường Thánh John Lateran – Di sản tôn giáo hơn 1.700 năm ở Italy

Vương cung thánh đường Thánh John Lateran – Di sản tôn giáo hơn 1.700 năm ở Italy

Được xây dựng từ năm 314, Vương cung thánh đường Thánh John Lateran (Basilica di San Giovanni in Laterano) có tuổi đời hơn cả Thánh Peter tại Vatican.
Phiên bản di động