Greenland: 'Quân cờ chiến lược' trong cạnh tranh địa chính trị tại vùng cực Bắc

Hà Gương
Từng là một trong những vùng biệt lập nhất trên thế giới, giờ đây Greenland đã trở thành điểm nóng địa chính trị, thu hút sự quan tâm lớn từ các cường quốc toàn cầu.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Ảnh chụp màn hình bài viết trên Modern Diplomacy.
Bài viết được đăng tải trên trang Modern Diplomacy. (Ảnh chụp màn hình)

Đó là nhận định của ông Hashim Kamal, nhà nghiên cứu thuộc khoa Quan hệ quốc tế, Đại học Quốc phòng Islamabad (Pakistan) trong bài viết Greenland: A pawn in the arctic power struggle đăng tải trên Modern Diplomacy ngày 17/3.

Tin liên quan
'Nước cờ' Greenland của Tổng thống đắc cử Mỹ soi chiếu cuộc cạnh tranh địa chính trị tại Bắc Cực

Theo ông Kamal, Greenland đang trở thành tâm điểm cạnh tranh giữa các cường quốc nhờ giá trị chiến lược về an ninh lẫn tài nguyên.

Với vị trí đặc biệt nằm giữa Mỹ, châu Âu và Nga, hòn đảo này nắm giữ vai trò then chốt trong hệ thống phòng thủ Bắc Mỹ, giám sát hoạt động không gian và tên lửa, đồng thời sở hữu nguồn tài nguyên quý giá như khoáng sản, dầu khí và tuyến hàng hải Bắc Cực.

Con đường tơ lụa vùng Cực

Nhà nghiên cứu Hashim Kamal nhận định, với Bắc Kinh, Greenland giữ vai trò quan trọng trong Sáng kiến Vành đai Con đường (BRI) cũng như chiến lược mở rộng sức ảnh hưởng của quốc gia tỷ dân tại cực Bắc.

Dù không phải là quốc gia thuộc vùng Bắc Cực, Trung Quốc vẫn thể hiện rõ ý định xây dựng Con đường tơ lụa vùng Cực - tuyến thương mại bổ sung song hành cùng các dự án hạ tầng thuộc BRI tại Greenland. Mục tiêu của chiến lược này là nhằm khai thác các tuyến vận tải biển tiết kiệm chi phí giữa châu Âu và châu Á qua Bắc Băng Dương.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng quan tâm đến việc tiếp cận ngành khai khoáng của Greenland, bởi các nguồn tài nguyên thiên nhiên tại đây đóng vai trò quan trọng, có thể phục vụ cho các ngành công nghệ tiên tiến của quốc gia tỷ dân, đồng thời phục vụ kế hoạch xây dựng cơ sở nghiên cứu và trạm vệ tinh trên hòn đảo này.

Bắc Kinh cũng đang tìm cách thiết lập trạm nghiên cứu, trạm vệ tinh ở khu vực này, với mục tiêu mở rộng tầm ảnh hưởng khoa học và chiến lược tại vùng cực Bắc. (Nguồn: Tân Hoa Xã)
Bắc Kinh cũng đang tìm cách thiết lập trạm nghiên cứu, trạm vệ tinh ở Greenland, với mục tiêu mở rộng tầm ảnh hưởng khoa học và chiến lược tại vùng cực Bắc. (Nguồn: Tân Hoa Xã)

Chiến lược "không thể tách rời" của Mỹ

Ông Kamal nhấn mạnh, Greenland có vị trí chiến lược quan trọng đối với Mỹ, đồng thời là hòn đảo lớn nhất thế giới thuộc Bắc Mỹ và đóng vai trò quan trọng trong hệ thống phòng thủ khu vực.

Từ năm 1951, Washington đã duy trì căn cứ quân sự Pituffik tại đây. Ngày nay, Greenland còn là mắt xích quan trọng trong Lực lượng không gian Mỹ, giữ vai trò giám sát các hoạt động tên lửa và không gian. Ngoài ra, hòn đảo này cũng có thể trở thành cầu nối duy trì chuỗi cung ứng từ bờ Đông nước Mỹ đến Bắc Âu.

Những phát biểu gần đây của Tổng thống Donald Trump về tầm quan trọng của Greenland đối với an ninh quốc gia Mỹ một lần nữa khiến khu vực này trở thành điểm nóng trong bàn cờ địa chính trị Bắc Cực.

Trong cuộc gặp với Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Phòng Bầu dục ngày 13/3, nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định: “Vì an ninh quốc gia và tự do trên toàn thế giới, Washington xem quyền sở hữu và kiểm soát Greenland là điều tối quan trọng”.

Vị chuyên gia này cũng trích dẫn ý kiến của ông Rebecca Pincus, Giám đốc Viện nghiên cứu vùng Cực thuộc Trung tâm Wilson, cho biết vị thế của Greenland ngày càng gia tăng trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ-Trung, cũng như khi Washington phải đối mặt với một cuộc cách mạng công nghệ mới.

Căn cứ Vũ trụ Pituffik ở Greenland. (Nguồn: Reuters)
Căn cứ quân sự Pituffik của Mỹ tại Greenland. (Nguồn: Reuters)

Theo ông Kamal, Tổng thống Donald Trump hiểu rõ Greenland không phải để mua bán, đồng thời ý thức rằng những tuyên bố về hòn đảo này có thể dấy lên những phản ứng mạnh mẽ từ Đan Mạch.

Tuy nhiên, những phát ngôn gần đây của chủ nhân Nhà Trắng về Greenland, kênh đào Panama và xung đột Ukraine tiếp tục cho thấy cách tiếp cận đặc biệt trong ngoại giao và chính sách đối ngoại.

Bên cạnh đó, ông Kamal chỉ rõ, một trong những lý do khác khiến chính quyền Tổng thống Donald Trump quan tâm đến Greenland là do nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú của hòn đảo.

Washington xem Greenland là phương án thay thế cho vị thế gần như độc quyền của Bắc Kinh đối với các khoáng sản đất hiếm. Có thể nói, trong bối cảnh Trung Quốc, Nga tăng cường hoạt động tại khu vực, Greenland là một phần không thể tách rời trong phạm vi ảnh hưởng của Mỹ và là ưu tiên hàng đầu về an ninh quốc gia.

Nhìn chung, Greenland đang trở thành tâm điểm trong cuộc cạnh tranh chiến lược toàn cầu nhờ vị thế quan trọng về cả an ninh lẫn kinh tế.

Khi Bắc Cực ngày càng được chú ý, hòn đảo này không chỉ là mắt xích then chốt trong chiến lược của Mỹ mà còn thu hút sự quan tâm từ nhiều cường quốc. Hơn hết, trong bối cảnh địa chính trị đầy rẫy biến động hiện nay, Greenland sẽ tiếp tục định hình cán cân quyền lực tại vùng Cực này.

Mỹ bắt đầu tiến hành hiện đại hóa toàn diện căn cứ quân sự tại Greenland, Nga ra cảnh báo 'nóng'

Mỹ bắt đầu tiến hành hiện đại hóa toàn diện căn cứ quân sự tại Greenland, Nga ra cảnh báo 'nóng'

Đại sứ Nga tại Đan Mạch Vladimir Barbin mới đây cho biết, Mỹ đã bắt đầu tiến hành hiện đại hóa toàn diện căn cứ ...

Vấn đề Greenland: Đan Mạch chớp thời cơ nhắc lại ngay lời Tổng thống Trump nói, Trung Quốc kêu gọi tuân thủ Hiến chương LHQ

Vấn đề Greenland: Đan Mạch chớp thời cơ nhắc lại ngay lời Tổng thống Trump nói, Trung Quốc kêu gọi tuân thủ Hiến chương LHQ

Ngày 5/3, Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen đánh giá, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận quyền tự quyết của Greenland là ...

Panama bác tuyên bố của Tổng thống Trump về kênh đào, Greenland làm điều tương tự

Panama bác tuyên bố của Tổng thống Trump về kênh đào, Greenland làm điều tương tự

Tổng thống Panama José Raúl Mulino hôm 5/3 đã lên tiếng cáo buộc người đồng cấp Mỹ Donald Trump lại “nói dối” khi tuyên bố ...

Giữa sự 'nhòm ngó' từ Mỹ, Greenland tiến hành bầu cử Quốc hội, quan điểm của phe thắng về ý đồ của ông Trump ra sao?

Giữa sự 'nhòm ngó' từ Mỹ, Greenland tiến hành bầu cử Quốc hội, quan điểm của phe thắng về ý đồ của ông Trump ra sao?

Đảng đối lập thân doanh nghiệp Demokraatit (Dân chủ) của Greenland đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Quốc hội ngày 11/3, đánh bại ...

Giải mã sóng thần lịch sử ở Greenland: Phát hiện bí ẩn chấn động phơi bày sự thật đáng lo ngại

Giải mã sóng thần lịch sử ở Greenland: Phát hiện bí ẩn chấn động phơi bày sự thật đáng lo ngại

Các nhà khoa học mới đây đã tìm ra căn nguyên của tín hiệu địa chấn kỳ lạ xảy ra một năm trước, làm rung ...

(theo Modern Diplomacy)

Bài viết cùng chủ đề

Cạnh tranh Mỹ-Trung Quốc

Đọc thêm

Thúc đẩy giao lưu Việt-Pháp trong lĩnh vực điện ảnh

Thúc đẩy giao lưu Việt-Pháp trong lĩnh vực điện ảnh

Tọa đàm với chủ đề “Điện ảnh Việt Nam và Pháp : Cơ hội hợp tác”, đã diễn ngày 4/12 tại Trung tâm Văn hoá Việt Nam tại Pháp, 19 ...
Áp thấp nhiệt đới sắp vào Biển Đông với tốc độ tăng nhanh

Áp thấp nhiệt đới sắp vào Biển Đông với tốc độ tăng nhanh

Một áp thấp nhiệt đới đang hoạt động gần miền Trung Philippines và dự kiến sẽ vào Biển Đông vào đêm 7-8/12.
Start-up giới trẻ Việt Nam lọt Top 10 cuộc thi khởi nghiệp quốc tế tại Hong Kong (Trung Quốc)

Start-up giới trẻ Việt Nam lọt Top 10 cuộc thi khởi nghiệp quốc tế tại Hong Kong (Trung Quốc)

BioWraps - start-up từ Việt Nam, đã lọt vào Top 10 tại cuộc thi khởi nghiệp quốc tế ở Hong Kong (Trung Quốc).
Nhà thờ Đức Bà rực rỡ đón Giáng sinh, thu hút du khách check-in

Nhà thờ Đức Bà rực rỡ đón Giáng sinh, thu hút du khách check-in

Nhà thờ Đức Bà tại TP. Hồ Chí Minh trở nên lung linh với hơn 1.000 đèn LED, thu hút đông đảo người dân và du khách đến tham quan ...
Bộ Y tế công bố danh mục gần 600 thuốc được cấp mới và gia hạn

Bộ Y tế công bố danh mục gần 600 thuốc được cấp mới và gia hạn

Bộ Y tế vừa công bố danh mục gần 600 loại thuốc, nguyên liệu làm thuốc được cấp mới và gia hạn giấy đăng ký lưu hành tại Việt Nam.
Khai mạc tuần lễ 'Điện ảnh Việt Nam - Hành trình ánh sáng' tại Pháp

Khai mạc tuần lễ 'Điện ảnh Việt Nam - Hành trình ánh sáng' tại Pháp

Tối 5/12 tại Pháp, lễ khai mạc tuần lễ “Điện ảnh Việt Nam - Hành trình Ánh sáng” (Vietnam Cinéma - Itinéraire de Lumière) đã diễn ra long trọng.
Nga cảnh báo châu Âu về những 'vụ kiện tụng không hồi kết' nếu cương quyết làm một việc

Nga cảnh báo châu Âu về những 'vụ kiện tụng không hồi kết' nếu cương quyết làm một việc

Ngày 5/12, Đại sứ Nga tại Đức Sergey Nechayev cảnh báo việc châu Âu sử dụng tài sản đóng băng của Moscow để tài trợ cho Ukraine.
Hoàng tử Saudi Arabia chỉ ra 'mối đe dọa lớn' ở Trung Đông

Hoàng tử Saudi Arabia chỉ ra 'mối đe dọa lớn' ở Trung Đông

Cựu giám đốc tình báo Saudi Arabia, Hoàng tử Turki Al-Faisal, nhận định Israel đã trở thành mối đe dọa lớn hơn Iran đối với sự ổn định của Trung Đông.
Mỹ cảnh báo châu Âu điều chỉnh chiến lược, củng cố nội lực để duy trì vị thế là đối tác đáng tin cậy

Mỹ cảnh báo châu Âu điều chỉnh chiến lược, củng cố nội lực để duy trì vị thế là đối tác đáng tin cậy

Theo một tài liệu Chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ được đăng trên trang web Nhà Trắng, châu Âu đang đối mặt với nguy cơ 'bị xóa sổ về mặt văn minh'.
Chuyên gia cảnh báo nguy cơ chạy đua vũ trang ở Đông Bắc Á từ động thái mới của Hàn Quốc

Chuyên gia cảnh báo nguy cơ chạy đua vũ trang ở Đông Bắc Á từ động thái mới của Hàn Quốc

Việc Hàn Quốc theo đuổi tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đang thu hút sự chú ý sau quyết định ủng hộ của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Thủ tướng Italy: Muốn có vị thế lớn mạnh, châu Âu phải tự đảm bảo an ninh của chính mình

Thủ tướng Italy: Muốn có vị thế lớn mạnh, châu Âu phải tự đảm bảo an ninh của chính mình

Thủ tướng Italy Giorgia Meloni cho biết bà không cho rằng quan hệ giữa Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đang xấu đi, nhưng châu Âu cần tự bảo đảm an ninh của mình.
Ukraine, Mỹ phát đi tín hiệu lạc quan về đàm phán kế hoạch hòa bình, chỉ rõ yếu tố quyết định thành bại

Ukraine, Mỹ phát đi tín hiệu lạc quan về đàm phán kế hoạch hòa bình, chỉ rõ yếu tố quyết định thành bại

Trong 2 ngày qua, phái đoàn Ukraine và Mỹ đã có các cuộc thảo luận mang tính xây dựng nhằm thúc đẩy hòa bình ở Ukraine.
Cú hích mới cho quan hệ Nga-Ấn

Cú hích mới cho quan hệ Nga-Ấn

Chuyến thăm của ông chủ Điện Kremlin tới New Delhi ngày 4-5/12 kỳ vọng sẽ 'tiếp lửa' cho mối quan hệ truyền thống Nga-Ấn Độ giữa bộn bề thách thức.
Phép thử cho kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ với Ukraine

Phép thử cho kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ với Ukraine

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất mở ra một hướng tiếp cận mới trong vấn đề Ukraine, nhưng cũng cho thấy những khác biệt lớn về lợi ích và quan điểm.
Kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ, phản ứng từ các bên, hy vọng và trở ngại*

Kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ, phản ứng từ các bên, hy vọng và trở ngại*

Ngày 21/11, một số trang tin đăng dự thảo “Kế hoạch hòa bình 28 điểm” của Nhà Trắng nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine.
'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

Chuyến công du 10 ngày của Tổng thống Lee Jae Myung phản ánh nỗ lực của Hàn Quốc nhằm đa dạng hóa hợp tác tại khu vực Trung Đông và châu Phi.
Thủ tướng Ấn Độ thăm Bhutan: Thông điệp gắn kết

Thủ tướng Ấn Độ thăm Bhutan: Thông điệp gắn kết

Chuyến công du tới Bhutan của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho thấy sự kết nối bền bỉ của một trong những mối quan hệ đối tác thành công nhất trong khu vực của ...
Hội nghị COP30: Rừng xanh cất tiếng gọi

Hội nghị COP30: Rừng xanh cất tiếng gọi

Brazil tận dụng cơ hội để thúc đẩy chương trình nghị sự về bảo vệ rừng, giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch và hỗ trợ các nước đang phát triển tại Hội nghị COP30.
Các ông lớn vũ khí 'ăn nên làm ra'

Các ông lớn vũ khí 'ăn nên làm ra'

Các công ty sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng kỷ lục trong năm 2024.
Kinh tế Mỹ: Ai sẽ ngồi vào chiếc ‘ghế nóng’ Chủ tịch Fed?

Kinh tế Mỹ: Ai sẽ ngồi vào chiếc ‘ghế nóng’ Chủ tịch Fed?

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra quyết định về nhân sự cho chiếc ghế Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và sẽ sớm công bố.
Lễ Tạ ơn và dấu ấn văn hóa Mỹ

Lễ Tạ ơn và dấu ấn văn hóa Mỹ

Lễ Tạ ơn (Thanksgiving) – một trong những ngày lễ quan trọng và lâu đời nhất tại Mỹ, được tổ chức vào cuối tháng 11 hàng năm.
Tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân Stalingrad mới nhất của Nga có gì đặc biệt?

Tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân Stalingrad mới nhất của Nga có gì đặc biệt?

Tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân Stalingrad mới nhất của Nga có điểm gì đặc biệt?
Mở rộng hợp tác Việt Nam - châu Phi: Từ tầm nhìn chiến lược đến hành động thực chất

Mở rộng hợp tác Việt Nam - châu Phi: Từ tầm nhìn chiến lược đến hành động thực chất

Xác định đúng những rào cản then chốt và triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp sẽ giúp Việt Nam tiếp cận hiệu quả thị trường 1,4 tỷ dân trong kỷ nguyên phát triển ...
Khai mở tiềm năng hợp tác Việt Nam - châu Phi trong kỷ nguyên mới

Khai mở tiềm năng hợp tác Việt Nam - châu Phi trong kỷ nguyên mới

Châu Phi đang nổi lên như khu vực giàu tiềm năng. Việt Nam có cơ hội lớn để đưa hợp tác với lục địa này bước vào giai đoạn phát triển thực chất, bền vững...
Phiên bản di động