Kiểm soát vũ khí hạt nhân – ‘Trận địa’ mới trong cạnh tranh Mỹ-Trung

Lan Phương
TGVN. Giải trừ vũ khí hạt nhân có thể trở thành một “trận địa” mới trong mối quan hệ đang rạn nứt ngày càng sâu sắc giữa Trung Quốc và Mỹ trong bối cảnh Bắc Kinh từ chối tham gia đàm phán với Washington và Moscow để gia hạn Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (START mới), vốn sẽ hết hiệu lực từ tháng 2/2021.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
kiem soat vu khi hat nhan tran dia moi trong canh tranh my trung Tại sao Pakistan 'sống chết' vẫn phải chế tạo vũ khí hạt nhân?
kiem soat vu khi hat nhan tran dia moi trong canh tranh my trung Kiểm soát vũ khí: Mỹ nhất trí ngồi vào bàn đàm phán với Nga, quyết không 'buông tha' Trung Quốc
kiem soat vu khi hat nhan tran dia moi trong canh tranh my trung
Trung Quốc đã ra mắt tên lửa hạt nhân chiến lược liên lục địa Dongfeng-41 trong một cuộc diễu hành quân sự ở Bắc Kinh năm 2019. (Nguồn: Tân Hoa Xã)

Ngày 10/ 6, đặc phái viên của Mỹ về kiểm soát vũ khí Marshall Billingslea kêu gọi Bắc Kinh suy nghĩ lại về quyết định từ chối ngay trước thời điểm diễn ra các cuộc đàm phán vào cuối tháng này.

Theo South China Morning Post, ông Billingslea sẽ gặp Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov tại thủ đô Vienna (Áo) vào ngày 22 /6 tới nhằm thảo luận về việc mở rộng START mới. Đây là hiệp ước được đàm phán dưới thời Tổng thống Barack Obama và sẽ hết hiệu lực vào tháng 2/2021.

Một ngày sau khi Bắc Kinh từ chối tham gia đàm phán, ông Billingslea viết trên trang Twitter: “Trung Quốc vừa nói rằng họ không có ý định tham gia đàm phán ba bên. Họ nên cân nhắc lại. Bắc Kinh cần phải hành xử với trách nhiệm của một cường quốc để có thể đạt được vị thế của một cường quốc. Sẽ không còn bức tường thành bí mật để phát triển hạt nhân nữa. Chiếc ghế trống trong bàn đàm phán vẫn đang chờ Trung Quốc ở Vienna”.

Trung Quốc đã thử nghiệm bom hạt nhân đầu tiên vào năm 1964 và được công nhận là một trong 5 cường quốc hạt nhân theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Trong bối cảnh cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gia tăng, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã thúc đẩy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đưa ra một thỏa thuận trong tương lai để thay thế START mới năm 2010. Nhà lãnh đạo Mỹ cho rằng, khả năng hạt nhân và tên lửa của Trung Quốc đang được củng cố và hiện đại hóa là mối đe dọa ngày càng lớn đến Mỹ và các đồng minh. Hiệp ước trên quy định Mỹ và Nga không được triển khai quá 1.550 đầu đạn hạt nhân chiến lược.

Tuy nhiên, Bắc Kinh đã từ chối lời mời tham gia Hiệp ước nói trên của Washington. Tuyên bố trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh, Mỹ và Nga hiện là hai quốc gia sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới, do đó Washington và Moscow “phải có trách nhiệm đặc biệt và ưu tiên cao đối với giải trừ hạt nhân”.

Trước đó, vào tháng 12/2019, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói rằng, Mỹ đang muốn “đẩy trách nhiệm sang các quốc gia khác về vấn đề vũ khí hạt nhân”.

Ông Song Zhongping - nhà phân tích quân sự ở Hong Kong (Trung Quốc) cho biết, Trung Quốc đã từ chối tham gia vào các cuộc đàm phán vì kho dự trữ vũ khí hạt nhân của nước này nhỏ hơn nhiều so với Nga và Mỹ.

Theo một báo cáo mới đây của Trung tâm nghiên cứu về loại bỏ vũ khí hạt nhân của Đại học Nagasaki (Nhật Bản), kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc ước tính vào khoảng 320 đầu đạn hạt nhân, nhiều hơn Pháp ở mức 290 đầu đạn hạt nhân. Tuy nhiên, đó vẫn là một con số nhỏ so với số đầu đạn hạt nhân Nga sở hữu lên tới 6370 và ở Mỹ là 5800.

“Trừ khi Mỹ và Nga cắt giảm kho dự trữ ngang bằng với Trung Quốc, hoặc Trung Quốc phát triển năng lực hạt nhân ngang bằng với Mỹ và Nga, Bắc Kinh sẽ không ngồi vào bàn đàm phán với Washington và Moscow”, ông Song Zhongping cho hay.

Việc Tổng thống Trump thúc đẩy Trung Quốc tham gia các cuộc đàm phán có thể được xem là một phần trong nỗ lực của Washington nhằm đối phó với Bắc Kinh khi căng thẳng leo thang trên các lĩnh vực từ thương mại và công nghệ đến an ninh và ý thức hệ. Tuy nhiên, ông Song cho rằng, khả năng Trung Quốc tham gia hiệp ước kiểm soát vũ khí không thể diễn ra trong "ngày một ngày hai".

“Đây là một chiến trường mới trong cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc, khi Washington đang cố gắng đưa Bắc Kinh vào một trật tự quốc tế do Mỹ đứng đầu về vũ khí hạt nhân. Mặc dù vậy, năng lực hạt nhân của Trung Quốc còn khá thấp, nên điều mà Bắc Kinh cần làm là tăng cường khả năng hạt nhân chứ không phải giảm đi”, ông Song nhận định.

Start Mới buộc Mỹ và Nga phải giảm một nửa số lượng bệ phóng tên lửa hạt nhân chiến lược và cho phép thiết lập cơ chế giám sát vệ tinh từ xa. Hiệp ước cũng thỏa thuận rằng, sẽ có 18 cuộc kiểm tra tại chỗ mỗi năm để xác minh rằng mỗi bên đều tuân thủ. Một số nhà quan sát cho rằng điều này có lẽ sẽ không được cho phép tại Bắc Kinh.

kiem soat vu khi hat nhan tran dia moi trong canh tranh my trung Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở: Tương lai ảm đạm cho những nỗ lực kiểm soát vũ khí

TGVN. Việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước Bầu trời Mở tiếp tục là hành động quyết đoán của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump ...

kiem soat vu khi hat nhan tran dia moi trong canh tranh my trung Mỹ tuyên bố sẵn sàng tham gia các cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí với Nga

TGVN. Ngày 6/5, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết, trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov, ông đã khẳng định, ...

kiem soat vu khi hat nhan tran dia moi trong canh tranh my trung Mỹ dự định nâng cấp kho vũ khí hạt nhân bất chấp kinh tế suy giảm

TGVN. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper ngày 5/5 cho biết kế hoạch cắt giảm ngân sách quốc phòng trong bối cảnh kinh tế ...

Lan Phương (theo SCMP)

Đọc thêm

Mỹ-Trung Quốc đánh giá tích cực trong thực thi thỏa thuận thương mại, nhất trí kéo dài danh sách hợp tác

Mỹ-Trung Quốc đánh giá tích cực trong thực thi thỏa thuận thương mại, nhất trí kéo dài danh sách hợp tác

Mỹ-Trung Quốc đánh giá tích cực trong thực thi thỏa thuận thương mại, nhất trí kéo dài danh sách hợp tác. Phía sau những nhận định này là gì?
FIFA World Cup 2026: Chính thức lộ diện 12 bảng đấu tại Bắc Mỹ, Tổng thống Donald Trump được trao 'Giải thưởng Hòa bình FIFA'

FIFA World Cup 2026: Chính thức lộ diện 12 bảng đấu tại Bắc Mỹ, Tổng thống Donald Trump được trao 'Giải thưởng Hòa bình FIFA'

FIFA World Cup 2026: Chính thức lộ diện 12 bảng đấu tại Bắc Mỹ, Tổng thống Trump được trao 'Giải thưởng Hòa bình FIFA'.
Quốc hội Đức thông qua luật nghĩa vụ quân sự mới, mở đường mở rộng quân đội

Quốc hội Đức thông qua luật nghĩa vụ quân sự mới, mở đường mở rộng quân đội

Quốc hội Đức thông qua luật nghĩa vụ quân sự mới sau nhiều tranh cãi, với mục tiêu tuyển mộ 80.000 binh sĩ mới vào năm 2035.
Ăn sáng như thế nào để bảo vệ tuyến giáp

Ăn sáng như thế nào để bảo vệ tuyến giáp

Ăn sáng bằng bánh ngọt hay các loại sữa có đường tiện lợi nhưng dễ khiến đường huyết tăng đột ngột, kích thích tuyến giáp hoạt động quá mức.
Tài sản Nga bị phong tỏa: Moscow cảnh báo EU về hệ lụy sâu rộng 'nếu đánh cắp', Mỹ muốn Brussels trả lại

Tài sản Nga bị phong tỏa: Moscow cảnh báo EU về hệ lụy sâu rộng 'nếu đánh cắp', Mỹ muốn Brussels trả lại

Tài sản Nga bị phong tỏa: Moscow cảnh báo EU về hệ lụy sâu rộng 'nếu đánh cắp', Mỹ muốn Brussels trả lại vì tính toàn này...
Thụy Điển cắt giảm viện trợ cho 5 quốc gia, chuyển nguồn tiền sang hỗ trợ Ukraine

Thụy Điển cắt giảm viện trợ cho 5 quốc gia, chuyển nguồn tiền sang hỗ trợ Ukraine

Thuỵ Điển sẽ dần chấm dứt viện trợ phát triển cho 5 quốc gia trong những năm tới và sử dụng số tiền đó để tăng cường hỗ trợ cho ...
Cú hích mới cho quan hệ Nga-Ấn

Cú hích mới cho quan hệ Nga-Ấn

Chuyến thăm của ông chủ Điện Kremlin tới New Delhi ngày 4-5/12 kỳ vọng sẽ 'tiếp lửa' cho mối quan hệ truyền thống Nga-Ấn Độ giữa bộn bề thách thức.
Phép thử cho kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ với Ukraine

Phép thử cho kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ với Ukraine

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất mở ra một hướng tiếp cận mới trong vấn đề Ukraine, nhưng cũng cho thấy những khác biệt lớn về lợi ích và quan điểm.
Kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ, phản ứng từ các bên, hy vọng và trở ngại*

Kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ, phản ứng từ các bên, hy vọng và trở ngại*

Ngày 21/11, một số trang tin đăng dự thảo “Kế hoạch hòa bình 28 điểm” của Nhà Trắng nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine.
'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

Chuyến công du 10 ngày của Tổng thống Lee Jae Myung phản ánh nỗ lực của Hàn Quốc nhằm đa dạng hóa hợp tác tại khu vực Trung Đông và châu Phi.
Thủ tướng Ấn Độ thăm Bhutan: Thông điệp gắn kết

Thủ tướng Ấn Độ thăm Bhutan: Thông điệp gắn kết

Chuyến công du tới Bhutan của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho thấy sự kết nối bền bỉ của một trong những mối quan hệ đối tác thành công nhất trong khu vực của ...
Hội nghị COP30: Rừng xanh cất tiếng gọi

Hội nghị COP30: Rừng xanh cất tiếng gọi

Brazil tận dụng cơ hội để thúc đẩy chương trình nghị sự về bảo vệ rừng, giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch và hỗ trợ các nước đang phát triển tại Hội nghị COP30.
Các ông lớn vũ khí 'ăn nên làm ra'

Các ông lớn vũ khí 'ăn nên làm ra'

Các công ty sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng kỷ lục trong năm 2024.
Kinh tế Mỹ: Ai sẽ ngồi vào chiếc ‘ghế nóng’ Chủ tịch Fed?

Kinh tế Mỹ: Ai sẽ ngồi vào chiếc ‘ghế nóng’ Chủ tịch Fed?

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra quyết định về nhân sự cho chiếc ghế Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và sẽ sớm công bố.
Lễ Tạ ơn và dấu ấn văn hóa Mỹ

Lễ Tạ ơn và dấu ấn văn hóa Mỹ

Lễ Tạ ơn (Thanksgiving) – một trong những ngày lễ quan trọng và lâu đời nhất tại Mỹ, được tổ chức vào cuối tháng 11 hàng năm.
Tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân Stalingrad mới nhất của Nga có gì đặc biệt?

Tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân Stalingrad mới nhất của Nga có gì đặc biệt?

Tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân Stalingrad mới nhất của Nga có điểm gì đặc biệt?
Mở rộng hợp tác Việt Nam - châu Phi: Từ tầm nhìn chiến lược đến hành động thực chất

Mở rộng hợp tác Việt Nam - châu Phi: Từ tầm nhìn chiến lược đến hành động thực chất

Xác định đúng những rào cản then chốt và triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp sẽ giúp Việt Nam tiếp cận hiệu quả thị trường 1,4 tỷ dân trong kỷ nguyên phát triển ...
Khai mở tiềm năng hợp tác Việt Nam - châu Phi trong kỷ nguyên mới

Khai mở tiềm năng hợp tác Việt Nam - châu Phi trong kỷ nguyên mới

Châu Phi đang nổi lên như khu vực giàu tiềm năng. Việt Nam có cơ hội lớn để đưa hợp tác với lục địa này bước vào giai đoạn phát triển thực chất, bền vững...
Gần một thập kỷ Brexit, nước Anh tụt hậu cả về thương mại và tăng trưởng

Gần một thập kỷ Brexit, nước Anh tụt hậu cả về thương mại và tăng trưởng

Ngày 3/12, tờ Euro News dẫn báo cáo của Decision Maker Panel về tình hình kinh tế của Anh sau một thập kỷ rời khỏi Liên minh châu Âu (EU).
Thấy gì qua mô hình quản lý di cư mới của Uzbekistan?

Thấy gì qua mô hình quản lý di cư mới của Uzbekistan?

Uzbekistan đang mở rộng chính sách di cư lao động theo quy định, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng ở cả châu Âu và châu Á.
Nước Đức loay hoay vực dậy vị thế kinh tế đang 'rơi tự do'

Nước Đức loay hoay vực dậy vị thế kinh tế đang 'rơi tự do'

Đức đang trải qua cuộc khủng hoảng sâu sắc, khiến Berlin phải tìm kiếm giải pháp để vực dậy vị thế kinh tế vốn đang 'rơi tự do' này.
‘Sứ mệnh Genesis’: Bí mật cạnh tranh Mỹ-Trung trong lĩnh vực AI

‘Sứ mệnh Genesis’: Bí mật cạnh tranh Mỹ-Trung trong lĩnh vực AI

Việc Mỹ công bố 'Sứ mệnh Genesis' được đánh giá là hành động vén bức màn bí mật trong cạnh tranh Mỹ-Trung trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI).
Quan hệ với Mỹ 'căng như dây đàn', Nam Phi chuyển hướng đa dạng hóa thị trường, Trung Quốc nhanh tay 'chớp thời cơ'

Quan hệ với Mỹ 'căng như dây đàn', Nam Phi chuyển hướng đa dạng hóa thị trường, Trung Quốc nhanh tay 'chớp thời cơ'

Trung Quốc hưởng lợi đáng kể khi Nam Phi tìm cách đa dạng hóa thị trường và dần tách khỏi sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ.
Thấy gì qua chuyến thăm Ấn Độ của Tổng thống Nga Vladimir Putin?

Thấy gì qua chuyến thăm Ấn Độ của Tổng thống Nga Vladimir Putin?

Theo nhận định của học giả Saima Afzal, chuyến thăm Ấn Độ của Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ thu hút sự chú ý của phương Tây.
Phiên bản di động