 |
| Các tuabin gió trên Hồ chứa Bethany tại Byron, California. (Nguồn: Los Angeles Times) |
Hai tuần trước, việc chính phủ Mỹ đóng cửa được đánh giá không chỉ làm tê liệt một phần hoạt động liên bang, mà còn giáng đòn mạnh vào các cam kết khí hậu của Washington và trên toàn cầu.
Từ việc huỷ bỏ dự án năng lượng Mặt trời lớn nhất nước Mỹ cho đến đóng băng hàng tỷ Euro quỹ xanh, các nhà phân tích cảnh báo hậu quả đối với việc giải quyết các thách thức biến đổi khí hậu sẽ “ngay lập tức” và có thể kéo dài.
Nhiều dự án bị hủy bỏ hoặc đóng băng
Esmeralda 7 – chuỗi 7 nhà máy điện Mặt trời trải rộng trên hơn 25.000 hecta tại sa mạc Nevada ở miền Tây nước Mỹ từng được xem là biểu tượng cho tham vọng xanh của chính quyền Tổng thống Joe Biden tiền nhiệm. Dự án được kỳ vọng cung cấp năng lượng cho khoảng 2 triệu hộ gia đình trên đất Mỹ.
Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau khi chính phủ Mỹ đóng cửa, Cục Quản lý đất đai Mỹ (BLM) đã chuyển trạng thái dự án này từ “đang chờ” sang “đã huỷ” trên hệ thống cấp phép. Bộ Nội vụ Mỹ phủ nhận việc huỷ bỏ, cho biết các nhà thầu giờ đây có thể nộp lại hồ sơ dự án riêng lẻ để “đánh giá tác động hiệu quả hơn”.
Quyết định này ngay lập tức vấp phải chỉ trích từ cả hai đảng, trong đó các thượng nghị sĩ Dân chủ bang Nevada lo ngại mất việc làm và đầu tư, trong khi Thống đốc Cộng hoà bang Utah cảnh báo Mỹ đang “tự thua Trung Quốc trong cuộc đua năng lượng phục vụ cho trí tuệ nhân tạo (AI)”.
Cùng ngày với lệnh đóng cửa chính phủ, Bộ Năng lượng Mỹ thông báo cắt gần 7 tỷ Euro tiền tài trợ và hỗ trợ cho hàng trăm dự án năng lượng xanh – phần lớn tại các bang do Đảng Dân chủ kiểm soát.
Trong đó có khoảng 1 tỷ Euro dành cho cơ sở nghiên cứu công nghệ hydro tại bang California và hơn 860 triệu Euro cho dự án hydro ở vùng Tây Bắc của Mỹ. Các khoản bị Washington huỷ bỏ khác bao gồm cải tiến lưới điện, giảm khí thải và hiện đại hoá giao thông công cộng - những yếu tố được coi là then chốt cho mục tiêu khí hậu dài hạn của nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Một số chuyên gia cảnh báo tình hình sẽ làm chậm đà tiến tới mức phát thải ròng bằng 0, tăng hoá đơn năng lượng của các hộ dân Mỹ và khiến các nhà sản xuất năng lượng tái tạo tìm đến một số thị trường nước ngoài ổn định hơn.
| 'Ngày Chủ nhật xanh': Hưởng ứng chiến dịch Làm cho thế giới sạch hơn năm 2025 |
Lung lay cam kết khí hậu
Hậu quả ít thấy hơn nhưng không kém phần nghiêm trọng của việc chính phủ Mỹ đóng cửa là ô nhiễm tăng vọt.
Nghiên cứu từ Đại học Penn State phát hiện các nhà máy điện than tại Mỹ đã xả nhiều bụi mịn hơn trong lần đóng cửa chính phủ 2018-2019, do các cuộc thanh tra bị tạm ngưng và kiểm soát lỏng lẻo.
Với 89% nhân viên Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) bị nghỉ việc không lương, nhiều hoạt động giám sát, cấp phép và cưỡng chế cũng bị tạm dừng. Việc này không chỉ làm tăng rủi ro môi trường mà còn kéo dài thời gian xử lý vi phạm.
Các cơ chế chống biến đổi khí hậu thường được thiết lập với tầm nhìn hàng thập kỷ, nhưng lại được vận hành trong những chu kỳ chính trị ngắn hạn và dễ đổ vỡ. Khi các viện lập pháp ngừng hoạt động, các khoản tài trợ, dự án nghiên cứu và cả hợp tác quốc tế cũng bị đình trệ.
Là quốc gia phát thải lớn thứ hai thế giới, chính sách khí hậu của Mỹ ảnh hưởng đến cả thị trường toàn cầu, đầu tư quốc tế và động lực hành động. Việc Washington đóng băng ngân sách và rút khỏi các sáng kiến quốc tế đã khiến nhiều đồng minh ở châu Âu lo ngại.
Một ví dụ rõ rệt là đạo luật “Lớn và đẹp” mà Tổng thống Trump thông qua hồi tháng 7, cắt bỏ các ưu đãi thuế cho năng lượng sạch và khiến hàng loạt dự án rơi vào tình trạng bấp bênh.
Khi Quốc hội Mỹ vẫn còn trống ghế và các cơ quan liên bang phải sa thải nhân viên, câu hỏi đặt ra là liệu một quốc gia có thể tiến tới giảm phát thải ròng nếu chính phủ không thể duy trì hoạt động liên tục?
| Ông Trump nói đừng lo cho Trung Quốc, Phó Tổng thống Mỹ khuyên Bắc Kinh chọn 'con đường' lý trí Ngày 12/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định, nước này “muốn giúp Trung Quốc, chứ không phải gây tổn hại”. |
| Lý do Mỹ tạm hoãn áp thuế 100% với Trung Quốc Ngày 13/10, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết, Mỹ sẽ tạm hoãn việc áp thuế 100% đối với hàng hóa Trung Quốc ... |
| Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung Quốc sát bờ vực, Bắc Kinh đã hiểu 'nghệ thuật đàm phán', quyết định ở phía Tổng thống Trump Những ngày qua, căng thẳng thương mại Mỹ-Trung Quốc đang nóng lên khi hai nền kinh tế thế giới liên tục tuyên bố áp đặt ... |
| Chính phủ đóng cửa, kinh tế Mỹ bị 'cuốn bay' 15 tỷ USD mỗi ngày, 4.108 nhân viên liên bang đã bị sa thải Ngày 15/10, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho rằng, làn sóng đầu tư vào nền kinh tế lớn nhất thế giới đang diễn ... |
| Thừa nhận việc áp thuế 100% với Trung Quốc ảnh hưởng tới kinh tế Mỹ, ông Trump nói 'họ buộc tôi phải làm thế' Ngày 19/10, Tổng thống Donald Trump khẳng định, việc áp thuế quan bổ sung 100% với Trung Quốc sẽ “không bền vững” cho nền kinh ... |
