Ngoại giao y tế cải thiện hình ảnh nước Mỹ

Tàu USNS Mercy thực hiện sứ mệnh nhân đạo khắp thế giới

Sự đầu tư hiệu quả

Sau những thảm họa sóng thần, động đất, nhờ nỗ lực ngoại giao y tế hỗ trợ kịp thời, nước Mỹ đã ghi điểm trong mắt bạn bè quốc tế. Cách đây mười năm, trong một cuộc khảo sát của BBC, kết quả cho thấy 70% người Indonesia có cái nhìn thù địch với Mỹ. Nhưng sau những thảm họa động đất sóng thần mới đây, cuộc thăm dò khác của Heritage Foundation chỉ ra rằng 70% người dân ở quốc gia Hồi giáo lớn nhất thế giới có cái nhìn tích cực về Mỹ vì nỗ lực ngoại giao y tế tích cực của nước này.

Trên thực tế, nước Mỹ có đủ nguồn lực đầu tư cho mọi ý tưởng phục vụ lợi ích quốc gia. Dự án nhân đạo HOPE (Hy vọng) là một điển hình. Dự án này đã thể hiện vai trò nổi bật trong việc khắc phục thảm họa sóng thần ở các quốc gia ven Ấn Độ Dương, từng khiến hơn 230.000 thiệt mạng năm 2004.

Các bác sĩ làm việc trên tàu USNS Mercy.

Tiến sĩ Howe bị ám ảnh bởi hình ảnh cậu bé Iqbal người Indonesia đã được tìm thấy một cách kỳ diệu khi đang trôi trên biển sau hai ngày xảy ra động đất. Cậu bé mắc chứng viêm phổi nặng do hít phải quá nhiều nước biển và bùn. Nhờ sự kết hợp giữa nguồn viện trợ y tế khổng lồ và sức mạnh của quân đội, Iqbal chỉ phải làm "bạn" hơn một tuần với mặt nạ dưỡng khí trên chiếc tàu bệnh viện USNS Mercy trước khi bình phục và trở về quê nhà.

Tàu bệnh viện USNS Mercy có quy mô 1.000 giường, 85 đơn vị chăm sóc đặc biệt, 12 phòng điều hành với 210 tình nguyện viên y tế của dự án HOPE. Hơn 4.000 bác sĩ và y tá được đào tạo để trở thành một phần của "đội quân" này đi khắp thế giới chăm sóc 50.000 bệnh nhân sau thảm họa.

Nhắc đến ngoại giao y tế Mỹ không thể không nói đến PEPFAR - Kế hoạch khẩn cấp của Tổng thống về cứu trợ AIDS. Kể từ khi ra mắt, PEPFAR đã tài trợ thuốc ARV (kháng virus HIV) cho hơn 5,1 triệu người. Hàng triệu người châu Phi hiện vẫn còn giữ được tính mạng là nhờ có sự hỗ trợ đặc biệt về kinh phí và khả năng chuyên môn của Mỹ, khi họ mang dự án này đến với nơi AIDS hoành hành dữ dội nhất. Cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton từng nói: "Đầu tư của đất nước chúng ta cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS đang tạo ra hiệu quả. Tổng thống Obama và tôi quyết tâm nâng cao vai trò dẫn đầu của nước Mỹ trong cuộc chiến chống đại dịch AIDS trên toàn cầu".

Mũi tên trúng nhiều đích

Tổng thống Obama cho rằng nỗ lực đó không chỉ dừng lại ở trách nhiệm nhân đạo mà còn là sự tiếp nối vai trò gánh vác thế giới mà nước Mỹ tự mặc định cho mình. Những chiếc máy bay trực thăng quân sự mang quân kỳ Mỹ thả hàng nhân đạo cho các nạn nhân lũ lụt ở Pakistan hồi năm 2010. Lính hải quân Mỹ tham gia tìm kiếm nạn nhân mất tích giữa đống đổ nát sau trận động đất kinh hoàng ở Haiti. Và bây giờ, Mỹ lại là nước tiên phong trong cuộc chiến chống Ebola.

Tiến sĩ Howe cho rằng ngoại giao y tế từ lâu đã được Chính phủ Mỹ công nhận và triển khai. Nhà Trắng thường tận dụng lực lượng quân đội trên quy mô toàn cầu để đưa sự trợ giúp đến với vùng thiên tai, dịch bệnh. Theo Tiến sĩ Howe, mục đích chính của các hoạt động y tế nhân đạo không phải là nâng cao hình ảnh hay cải thiện ảnh hưởng. Nhưng vào thời điểm khủng hoảng kinh tế toàn cầu, cạnh tranh chiến lược nước lớn và những nền kinh tế mới nổi thách thức ảnh hưởng của Washington thì ngoại giao nhân đạo thông qua các hoạt động y tế trở nên quan trọng để kiến tạo quyền lực mềm.

Tổng thống Obama thì đánh giá việc các bác sĩ, y tá và quân nhân Mỹ dũng cảm ở lại lều trại ven bờ biển, điều trị nạn nhân Ebola là đang làm được nhiều hơn mục đích giúp đỡ người bệnh. Họ đã trở thành những phái viên không chính thức, trợ giúp Chính phủ thực hiện chính sách đối ngoại.

Tại Hội nghị An ninh y tế toàn cầu ở Washington, Ngoại trưởng John Kerry nói rằng Tây Phi cần nhiều sự cứu trợ khẩn cấp từ các quốc gia phát triển chứ không chỉ có nỗ lực của Mỹ. Sự chủ động của nước Mỹ trong quá khứ và cả hiện tại giữa "ổ dịch" Ebola khiến các quốc gia khác hiểu sự cần thiết phải tham gia giải quyết cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu như một phần của chính sách đối ngoại. Trung Quốc, Cuba... đã gửi đội ngũ bác sỹ, nhân viên y tế và nhà khoa học đến châu Phi.

Thông điệp về việc cần thiết phải giúp đỡ các nước khó khăn được Mỹ đưa ra khi liên hệ đến quá trình nâng cấp cơ sở hạ tầng và hệ thống y tế giữa những ám ảnh của người nghèo khắp thế giới. Ngoại trưởng John Kerry thậm chí còn xuất hiện ở những vùng biến đổi khí hậu để truyền tải ý nghĩa của thông điệp này. Và hơn bất cứ quốc gia nào, nước Mỹ còn có kinh nghiệm để làm cho một mũi tên đến được nhiều đích.

Dự án HOPE và các tổ chức phi chính phủ khác thường xuyên phối hợp với Hải quân Mỹ, triển khai tàu USNS Mercy đến thăm 42 quốc gia từ năm 2004, chăm sóc cho hơn 827.000 bệnh nhân, cung cấp gần 2 triệu dịch vụ y tế, gần 11.000 ca phẫu thuật, và tiến hành trên 240.000 buổi đào tạo cho chuyên gia y tế địa phương.

Phù Dung (tổng hợp)