 |
| Hang động rừng Gabon hé lộ manh mối về con người thời tiền sử ở Trung Phi. (Nguồn: Sputnik News) |
Các nhà khoa học cho biết, cách đây khoảng 2 tỷ năm, vùng Lastourville ở miền Đông Gabon từng nằm dưới một đại dương rộng lớn.
| More from WVR |
 Phát hiện dấu chân khủng long ở miền Nam Trung Quốc hé lộ thế giới cổ đại bí ẩn |
Tuy nhiên, địa hình hiện nay đã hoàn toàn thay đổi, được bao phủ bởi rừng rậm nhiệt đới và những vách đá dolomit với nhiều hang động tự nhiên, từng là nơi cư trú của con người thời tiền sử.
Một trong những địa điểm khảo cổ tiêu biểu là hang đá Youmbidi, nơi nhóm nghiên cứu do nhà địa khảo cổ học người Pháp Richard Oslisly dẫn đầu đang tập trung khai quật.
Tại đây, nhóm phát hiện nhiều hiện vật có giá trị, trong đó có công cụ đá được xác định niên đại trước năm 10.000 trước Công nguyên, có thể được sử dụng để cắt hoặc se sợi.
Ngoài ra, nhóm cũng tìm thấy một mũi tên, cùng với các mảnh vụn dolomit, thạch anh và đá jasper, mang dấu vết chế tác cách đây khoảng 10.000 năm. Đây là bằng chứng cho thấy cư dân cổ đại từng sinh sống liên tục tại khu vực này trong suốt hơn 12.000 năm.
Theo ông Oslisly, người có hơn 45 năm nghiên cứu tại Trung Phi, phần lớn các nghiên cứu khảo cổ ở châu Phi trước đây đều tập trung ở những vùng đất trống như Sahara, Sahel hay Ai Cập. Nhưng rừng rậm cũng ẩn chứa nhiều bí mật về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.
Còn theo ông Geoffroy de Saulieu, chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu phát triển Pháp (IRD) và hiện đang cộng tác với Cơ quan Quản lý công viên quốc gia Gabon, nghiên cứu tại hang Youmbidi có thể giúp giới khoa học hiểu thêm về lối sống, ngôn ngữ và tổ chức xã hội của những cộng đồng người cổ đại chưa từng được biết đến.
Các nhà khảo cổ thu thập từng mảnh ghép nhỏ từ mảnh gốm, xương, than củi cho tới răng người để từ đó tái hiện lại cả một thế giới đã biến mất.
Trong số các phát hiện nổi bật của năm nay (2025) có một mảnh gốm có niên đại hơn 6.500 năm, thuộc loại cổ nhất từng tìm thấy tại Trung Phi. Đặc biệt, nhóm cũng phát hiện một chiếc răng người có thể chứa ADN, mở ra khả năng đột phá trong nghiên cứu di truyền học cổ đại.
Ngoài ra, một hạt chuỗi được làm từ vỏ ốc, có niên đại từ 3.300-4.900 năm trước, cũng được tìm thấy, như một minh chứng về phong cách sống và thẩm mỹ tinh tế của cư dân thời kỳ đó.
Theo ông de Saulieu, những phát hiện này cho thấy, người tiền sử không hoang dã như thường được mô tả, mà thực sự có phong tục, văn minh và lối sống riêng.
Theo chuyên gia khí hậu cổ đại Yannick Garcin, khu vực Trung Phi trong vòng 12.000 năm qua thuộc kỷ Holocene, trải qua nhiều biến động lớn về khí hậu, thủy văn và hệ sinh thái.
Nghiên cứu tại hang Youmbidi có thể giúp giới khoa học hiểu rõ hơn về cách con người tiền sử thích nghi với biến đổi khí hậu, từ đó rút ra bài học cho hiện tại.
Theo ông Oslisly hiểu rõ mối quan hệ giữa con người và môi trường trong quá khứ sẽ giúp ứng phó hiệu quả hơn với những biến đổi môi trường trong tương lai. Ông cũng cho rằng Trung Phi xứng đáng được đầu tư nghiên cứu sâu rộng hơn nữa.
 | Bỉ phát hiện xương voi ma mút và hươu đỏ trong quá trình khai quật khảo cổ Các mảnh xương của voi ma mút mới được phát hiện trong quá trình khai quật khảo cổ do Cơ quan đô thị Brussels thực ... |
 | Phát hiện nơi người tiền sử khai thác đá lửa để săn voi Một nghiên cứu mới cho thấy người tiền sử đã khai thác đá lửa để làm vũ khí săn bắt và xẻ thịt voi cách ... |
 | Israel phát hiện quần thể tâm linh thời tiền sử niên đại 35.000 năm Trong một tuyên bố chung ngày 10/12, Cơ quan Quản lý cổ vật Israel và 3 trường đại học tại nước này nhấn mạnh, các ... |
 | Sa mạc Sahara từng bạt ngàn xanh tươi, là nơi sinh sống của nhóm người tiền sử Sa mạc Sahara là một trong những nơi khô cằn và hoang vắng nhất trên Trái đất, trải dài trên dải Bắc Phi qua 11 ... |
 | Ba Lan: Chiếc boomerang bằng ngà voi ma mút cổ nhất thế giới, niên đại lâu hơn với nhận định trước Một nhóm nhà khoa học quốc tế mới công bố bằng chứng cho thấy một chiếc boomerang bằng ngà voi ma mút, được phát hiện ... |
