Sự tích ông Công ông Táo gắn liền huyền tích 'hai ông một bà'

Vạn Xuân
Sự tích Táo quân là một tín ngưỡng cổ truyền của người Việt cúng ông Công ông Táo vào 23 tháng Chạp hằng năm. Các ngài là những vị thần cai quản việc trong gia đình.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Sự tích ông Công ông Táo gắn liền huyền tích 'hai ông một bà'

Sự tích Táo quân hay sự tích ông Công ông Táo là câu chuyện cảm động về tình nghĩa vợ chồng và có nguồn gốc từ ba vị thần là Thổ Địa, Thổ Công và Thổ Kỳ của Lão giáo Trung Quốc thời xưa nhưng được dân gian Việt hóa trở thành huyền tích "hai ông một bà" - vị thần Nhà, vị thần Đất, vị thần Bếp núc. Tuy vậy người dân vẫn quen gọi chung là Táo quân hoặc ông Táo.

Sự tích ông Táo

Chuyện kể lại rằng:

Ngày xưa có hai vợ chồng nghèo lấy nhau đã lâu nhưng không có con. Trọng Cao có vợ là Thị Nhi, cả hai ăn ở với nhau mà lâu có con nên sinh ra buồn phiền, hay cãi nhau.

Một hôm, Trọng Cao tức giận đã ra tay đánh vợ. Thị Nhi buồn bực bỏ nhà ra đi sau đó gặp và phải lòng Phạm Lang. Cả hai nên duyên vợ chồng. Khi Trọng Cao nguôi giận vợ, anh chàng lại nghĩ mình là người có lỗi nên đi tìm vợ. Khi đi tìm vì tiền bạc mang theo tiêu hết nên Trọng Cao đành phải đi ăn xin.

Khi Trọng Cao ăn xin ghé tới nhà Thị Nhi, cả hai nhận ra nhau. Thị Nhi đã rước Trọng Cao vào nhà rồi ngồi kể chuyện và Thị Nhi tỏ lòng ân hận vì đã trót lấy Phạm Lang làm chồng.

Phạm Lang trở về nhà, sợ chồng bắt gặp Trọng Cao thì khó giải thích nên Thị Nhi bảo Trọng Cao ẩn trong đống rơm ngoài vườn. Đúng lúc đó, Phạm Lang về nhà liền ra đốt đống rơm lấy tro bón ruộng.

Lúc này, Trọng Cao vì sợ không dám chui ra nên bị chết thiêu. Thị Nhi trong nhà chạy ra thấy Trọng Cao đã chết bởi sự sắp đặt của chính mình nên đã nhào vào đống rơm để chết theo.

Gặp phải tình cảnh bất ngờ này, Phạm Lang không biết tính sao, liền nhảy vào đống rơm đang cháy để chết theo vợ.

Cả ba linh hồn của các vị này được đưa lên Thượng Đế. Thượng Đế thấy cả ba đều là người có nghĩa, có tình nên sắc phong làm Táo quân, gọi chung là Định Phúc Táo quân, nhưng mỗi người lại trông giữ một việc:

Trọng Cao làm Thổ Địa, phụ trách trông coi việc nhà cửa được phong danh hiệu: Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần

Phạm Lang làm Thổ Công, sẽ trông coi việc bếp với danh hiệu là Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân

Thị Nhi làm Thổ Kỳ, phụ trách trông coi việc chợ búa. được phong danh hiệu là Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chánh Thần.

Từ đó, cả ba vị thần Táo được coi là ba vị thần định đoạt phước đức cho gia đình, phước đức này sẽ do việc làm đúng đạo lý của gia chủ và những người trong nhà. Bài vị thờ vua Bếp thường sẽ được ghi vắn tắt là "Định Phúc Táo quân" nghĩa là thần định mọi hạnh phúc.

Đó là lý do vì sao mỗi năm, cứ đến Tết ông Công ông Táo vào 23 tháng Chạp, ba vị thần Táo sẽ lên trời báo cáo Ngọc Hoàng Thượng đế về những điều tai mắt ở trần gian, về những việc làm tốt xấu của các thành viên trong gia đình trong một năm một cách trung thực, khách quan nhất.

Sự tích ông Công ông Táo gắn liền huyền tích 'hai ông một bà'
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo ngày 23 tháng Chạp. (Nguồn: Internet)

Ý nghĩa ngày ông Công ông Táo

Theo quan niệm của người Việt, không chỉ cai quản việc trong gia đình, các vị Táo còn ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ vào thổ cư, giữ bình yên cho mọi người trong nhà.

Vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, Táo quân lại cưỡi cá chép hóa rồng lên Thiên đình báo cáo tất cả việc làm tốt và chưa tốt của con người trong một năm để Thiên đình định đoạt công tội, thưởng phạt phân minh cho tất cả loài người. Đến đêm Giao thừa, Táo quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc trông coi bếp lửa gia đình.

Ngày ông Công ông Táo đã đi vào tiềm thức người Việt. Vào ngày này, người dân làm mâm cơm để bày tỏ lòng biết ơn với các vị thần. Đồng thời, đây cũng là dịp để người người, nhà nhà trở về sum họp, quây quần sau một năm làm ăn vất vả.

Trong mâm cúng, người Việt thường chuẩn bị thêm cá chép - khoảng 2 hoặc 3 con thả trong chậu nước, cúng cùng các đồ lễ khác. Sau khi cúng xong, người dân sẽ đem phóng sinh ở sông, ao, hồ... với ý nghĩa đưa ông Táo về trời. Bên cạnh đó, tục lệ phóng sinh cũng thể hiện sự nhân ái, từ bi của người Việt.

Sự tích ông Công ông Táo gắn liền huyền tích 'hai ông một bà'
Thả cá chép ngày cúng ông Công ông Táo. (Nguồn: Báo Giao thông)

Lễ cúng ông Công ông Táo

Theo chuyên gia phong thủy, lễ vật cúng ông Công ông Táo bao gồm:

Một chiếc áo và 1 đôi hia bằng giấy

Mũ ông Công có ba chiếc, trong đó hai mũ được dành cho các ông Táo (có hai cánh chuồn) và mũ dành cho Táo bà (không có cánh chuồn).

Ba con cá chép sống để các ông và bà Táo có phương tiện để về chầu trời.

Mâm cúng không thể thiếu: đĩa muối, đĩa gạo, ba chén rượu, quả bưởi, quả cau, lá trầu, năm lạng thịt vai luộc, một bát canh mọc, giấy tiền, vàng mã, đĩa xào thập cẩm, giò, xôi gấc, chè kho. Tùy thuộc vào điều kiện của mỗi gia đình mà mâm cỗ cúng ông Công ông Táo khác nhau.

Tại miền Bắc, người ta còn cúng một con cá chép còn sống thả trong chậu nước, ngụ “cá hoá long” nghĩa là cá sẽ biến thành rồng đưa ông Táo về trời. Con cá chép này sẽ được “phóng sinh” ra ao hồ, sông sau khi đã cúng xong.

Lưu ý: Thông tin bài viết chỉ mang tính tham khảo và giải trí

Hoa hậu Jennifer Phạm trẻ, đẹp, lạ khi làm mẫu trang phục, dạo phố Đông Hà Nội

Hoa hậu Jennifer Phạm trẻ, đẹp, lạ khi làm mẫu trang phục, dạo phố Đông Hà Nội

Hoa hậu Jennifer Phạm khoe dáng thon khi diện loạt đồ thanh lịch, gợi cảm chừng mực của nhà thiết kế Helene Hoài.

MC-Á hậu Thụy Vân chọn sắc hồng, đỏ trong chương trình Gặp gỡ diễn viên truyền hình

MC-Á hậu Thụy Vân chọn sắc hồng, đỏ trong chương trình Gặp gỡ diễn viên truyền hình

Á hậu Thụy Vân chọn ba trang phục gồm áo dài, váy dạ hội điệu đà khi làm MC cho chương trình Gặp gỡ diễn ...

Dung nhan trẻ đẹp của NSND Lan Hương và NSƯT Chiều Xuân trong trang phục truyền thống đi lễ chùa

Dung nhan trẻ đẹp của NSND Lan Hương và NSƯT Chiều Xuân trong trang phục truyền thống đi lễ chùa

NSND Lan Hương, NSƯT Chiều Xuân đẹp nền nã khi diện những thiết kế đặc biệt dành cho việc lễ chùa, cúng bái.

Nhã Phương xinh hơn với gu thời trang sang trọng

Nhã Phương xinh hơn với gu thời trang sang trọng

Nhờ tăng 5 kg, diễn viên Nhã Phương tích cực mặc váy gợi cảm chừng mực và được khen quyến rũ hơn trước.

Hoa hậu Lương Thùy Linh, Đỗ Thị Hà duyên dáng, đằm thắm với áo dài cách điệu ngày Tết

Hoa hậu Lương Thùy Linh, Đỗ Thị Hà duyên dáng, đằm thắm với áo dài cách điệu ngày Tết

Hai Hoa hậu Lương Thuỳ Linh và Đỗ Thị Hà cùng khoe nhan sắc mong manh, gợi cảm khi diện các thiết kế áo dài ...

Vạn Xuân

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 6/12/2025: Xử Nữ tìm thấy niềm vui

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 6/12/2025: Xử Nữ tìm thấy niềm vui

Tử vi hôm nay 6/12/2025 của 12 cung hoàng đạo – Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 6/12/2025, Lịch vạn niên ngày 6 tháng 12 năm 2025

Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 6/12/2025, Lịch vạn niên ngày 6 tháng 12 năm 2025

Lịch âm 6/12. Lịch âm hôm nay 6/12/2025? Âm lịch hôm nay 6/12. Lịch vạn niên 6/12/2025. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 6/12/2025: Tuổi Mùi tài lộc tăng phi mã

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 6/12/2025: Tuổi Mùi tài lộc tăng phi mã

Xem tử vi 6/12 - tử vi 12 con giáp hôm nay 6/12/2025 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Khai trương văn phòng Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Croatia

Khai trương văn phòng Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Croatia

Ngày 4/12, tại thủ đô Zagreb, Cộng hoà Croatia, Lễ khai trương Văn phòng Lãnh sự danh dự Việt Nam đã long trọng diễn ra.
Cách đổi ảnh đại diện bình luận ẩn danh trên Facebook độc đáo

Cách đổi ảnh đại diện bình luận ẩn danh trên Facebook độc đáo

Facebook vừa cập nhật cho bình luận ẩn danh: giờ bạn có thể đổi ảnh đại diện thay cho hình mặc định. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để ...
Hướng dẫn cách khắc phục khi iPad bị vô hiệu hóa hiệu quả

Hướng dẫn cách khắc phục khi iPad bị vô hiệu hóa hiệu quả

iPad bị vô hiệu hóa thường do nhập sai mật khẩu nhiều lần hoặc lỗi cập nhật phần mềm. Tình trạng này khóa thiết bị để bảo vệ dữ liệu ...
Sách thiếu nhi: Nhịp cầu thúc đẩy giao lưu văn hoá - giáo dục Việt Nam và New Zealand

Sách thiếu nhi: Nhịp cầu thúc đẩy giao lưu văn hoá - giáo dục Việt Nam và New Zealand

Sự kiện ra mắt sách thiếu nhi New Zealand tại Việt Nam mang đến một cách tiếp cận mới mẻ trong hợp tác giáo dục giữa hai quốc gia.
Ba địa phương Thái Lan gia nhập mạng lưới 425 Thành phố học tập của UNESCO

Ba địa phương Thái Lan gia nhập mạng lưới 425 Thành phố học tập của UNESCO

Các Thành phố học tập biến việc học thành nhịp sống thường ngày, nâng kỹ năng lao động đến thích ứng kỷ nguyên AI, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Cảnh sát biển Việt Nam: Thúc đẩy phong trào dạy và học tiếng Anh

Cảnh sát biển Việt Nam: Thúc đẩy phong trào dạy và học tiếng Anh

Hội thi Tiếng Anh cấp Cảnh sát Biển Việt Nam 2025 với sự tham gia của 11 thí sinh là đội ngũ cán bộ kiêm nhiệm giảng dạy ngoại ngữ tại các đơn vị.
Trao giải cuộc thi 'Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường' năm 2025

Trao giải cuộc thi 'Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường' năm 2025

Cuộc thi viết về thầy cô và mái trường năm 2025 đã kết thúc với nhiều tác phẩm đầy cảm xúc, tôn vinh người thầy và ký ức đẹp đẽ về mái trường.
Quốc tế hoá giáo dục vẫn phải giữ gìn bản sắc Việt Nam

Quốc tế hoá giáo dục vẫn phải giữ gìn bản sắc Việt Nam

Bà Mai Bích Thủy, Nhà sáng lập và Chủ tịch điều hành Reigate Grammar School Vietnam được đề cử giải thưởng quốc tế vinh danh đổi mới giáo duc trên toàn cầu.
Nhiều trường bỏ tổ hợp truyền thống trong tuyển sinh năm 2026

Nhiều trường bỏ tổ hợp truyền thống trong tuyển sinh năm 2026

Năm 2026, hàng loạt trường đại học dự kiến điều chỉnh tổ hợp xét tuyển, trong đó bỏ một số tổ hợp truyền thống như C00, A01, A00…
Năm món canh giàu magie, dễ nấu, phù hợp hỗ trợ giấc ngủ sâu và liền mạch

Năm món canh giàu magie, dễ nấu, phù hợp hỗ trợ giấc ngủ sâu và liền mạch

Một bát canh nóng, chọn đúng nguyên liệu giàu magie, không chỉ giúp làm dịu cơ thể mà còn là liệu pháp tự nhiên hỗ trợ giấc ngủ ngon.
Hướng dẫn pha chế 4 loại đồ uống giúp giữ ấm cơ thể khỏe mạnh, tăng sức đề kháng trong mùa Đông

Hướng dẫn pha chế 4 loại đồ uống giúp giữ ấm cơ thể khỏe mạnh, tăng sức đề kháng trong mùa Đông

Trà gừng nghệ, sữa nghệ, nước chanh ấm mật ong hay nước ép táo với chút quế vừa dễ pha vừa giúp tăng cường miễn dịch, bồi bổ sức khỏe ngày Đông.
Việt Nam quyết tâm chấm dứt đại dịch HIV/AIDS vào năm 2030

Việt Nam quyết tâm chấm dứt đại dịch HIV/AIDS vào năm 2030

Việt Nam triển khai mạnh mẽ các hoạt động theo hướng tiếp cận toàn diện, cung cấp đầy đủ các dịch vụ từ dự phòng, xét nghiệm và điều trị HIV/AIDS.
Ba kiểu ăn sáng có thể khiến thận phải hoạt động quá mức

Ba kiểu ăn sáng có thể khiến thận phải hoạt động quá mức

Những món ăn sáng nhanh tưởng như vô hại nhưng lại âm thầm gây áp lực lên thận, làm tăng nguy cơ tổn thương nếu duy trì thường xuyên.
Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VI: Lan tỏa sức mạnh nhân ái

Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VI: Lan tỏa sức mạnh nhân ái

Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ VI, giai đoạn 2025 - 2030 đã diễn ra sáng 23/11 tại Hà Nội với chủ đề: “Đổi mới, ...
Hướng dẫn một số biện pháp phòng chống dịch bệnh sau mưa lũ

Hướng dẫn một số biện pháp phòng chống dịch bệnh sau mưa lũ

Sau mưa lũ, có rất nhiều vi sinh vật, bụi, rác, chất thải… theo dòng nước tràn ra nhiều nơi, gây ô nhiễm môi trường, tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh.
Phiên bản di động