Ứng phó thiên tai, dịch bệnh và sự cố nghiêm trọng trong mùa mưa lũ: Chủ động, kịp thời và bền vững

Trước tình hình mưa lũ diễn biến khó lường, ông Nguyễn Hải Anh, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký, Điều hành công việc của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã chia sẻ với Báo Thế giới và Việt Nam về Kế hoạch ứng phó thiên tai, dịch bệnh và sự cố nghiêm trọng với trọng tâm là tính chủ động, kịp thời và bền vững, bao gồm cả giải pháp ngắn hạn và dài hạn.

Khung cảnh lũ lụt nghiêm trọng sau trận mưa 'chưa từng có' ở Nhật Bản Hơn 100 trường tại Hà Nội cho học sinh nghỉ học, nhiều trường chuyển sang dạy trực tuyến Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài kiểm tra, chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả cơn bão số 3

Kiểm tra trang thiết bị, vật tư sẵn sàng ứng phó với mưa bão. (Nguồn: Hội Chữ thập đỏ tỉnh Thanh Hóa)

Trong những ngày vừa qua, mưa lớn đã gây lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, ngập lụt, thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, cơ sở hạ tầng, ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống của nhân dân tại các tỉnh: Điện Biên, Sơn La và Nghệ An.

Tiếp theo các Công điện số 123/CĐ-TTg ngày 27/7/2025 và số 125/CĐ-TTg ngày 1/8/2025, để tập trung khắc phục hậu quả thiên tai, nhanh chóng ổn định tình hình Nhân dân, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh: Điện Biên, Sơn La, Nghệ An trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp với các Bộ: Quốc phòng, Công an, Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các bộ, ngành liên quan tập trung khắc phục nhanh nhất hậu quả do lũ ống, lũ quét, sạt lở đất gây ra với tinh thần khẩn trương nhất, quyết liệt nhất.

Ban hành Chiến lược phát triển Hội đến năm 2030, tầm nhìn 2045

Trước tình hình mưa lũ diễn biến bất thường, để chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm thiểu tác động của thiên tai, trao đổi với Báo Thế giới và Việt Nam, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam Nguyễn Hải Anh cho biết, Trung ương Hội đã ban hành Chiến lược phát triển Hội đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Trên cơ sở đó, hàng năm, Trung ương Hội xây dựng và triển khai Kế hoạch ứng phó thiên tai, dịch bệnh và sự cố nghiêm trọng với trọng tâm là tính chủ động, kịp thời và bền vững, bao gồm cả giải pháp ngắn hạn và dài hạn.

Trong ngắn hạn, Hội tập trung vào các hoạt động sau: Cung cấp thông tin cảnh báo sớm và dự báo thiên tai từ cơ quan khí tượng thủy văn đến các cấp Hội cơ sở và cộng đồng thông qua nhiều kênh truyền thông, giúp người dân có đủ thời gian chuẩn bị.

Đưa hàng cứu trợ cho người dân khu vực bị ảnh hưởng bởi mưa bão. (Nguồn: Hội Chữ thập đỏ Việt Nam)

Kích hoạt các hành động sớm dựa trên dự báo, như phát túi ni lông chống thấm, giàn giáo nêm để kê đồ đạc, hỗ trợ tiền mặt để chằng chống nhà cửa trước bão; huy động đội ứng phó thảm họa và tình nguyện viên hỗ trợ sơ tán, gia cố nhà cửa, chuẩn bị điểm tránh trú an toàn.

Duy trì kho hàng cứu trợ, tối ưu hóa công tác vận chuyển và cấp phát hàng hóa để đảm bảo đến nhanh, đúng đối tượng, công khai và minh bạch. Triển khai khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí; hướng dẫn phòng chống dịch bệnh sau thiên tai như tiêu chảy, sốt xuất huyết, đau mắt đỏ...

Về dài hạn, Trung ương Hội tập trung vào: Hỗ trợ phục hồi sinh kế thông qua cấp tiền mặt có điều kiện, tổ chức tập huấn chăn nuôi, sản xuất nông nghiệp phù hợp với địa phương. Vận động xây dựng và sửa chữa “Nhà Chữ thập đỏ” kiên cố cho hộ nghèo, cận nghèo; hỗ trợ nâng cấp công trình cộng đồng như trường học, trạm y tế, đường sá, cầu cống nhỏ nhằm phục hồi hạ tầng thiết yếu.

Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực thích ứng và phục hồi cho cộng đồng, nhất là trẻ em, học sinh, về biến đổi khí hậu, kỹ năng ứng phó thiên tai, sơ cấp cứu... Hỗ trợ tâm lý xã hội dài hạn cho người bị ảnh hưởng, giúp họ vượt qua cú sốc, phục hồi tinh thần và ổn định cuộc sống.

Song song đó, Hội tiếp tục tăng cường phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, tổ chức chính trị - xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác nhân đạo, đồng thời đảm bảo sử dụng hiệu quả, bền vững các nguồn lực.

Kiểm tra hàng cứu trợ, trang thiết bị sẵn sàng ứng phó với mưa bão. (Nguồn: Hội Chữ thập đỏ Hà Tĩnh)

Khẳng định vai trò của Việt Nam trong hệ thống nhân đạo toàn cầu

Chia sẻ về những hoạt động thúc đẩy hợp tác quốc tế trong cứu trợ khẩn cấp, hỗ trợ người dân vùng thiên tai cũng như trong công tác phòng ngừa, ứng phó thảm họa thời gian tới, ông Nguyễn Hải Anh khẳng định, Hội đã chủ động mở rộng hợp tác quốc tế một cách sâu rộng và toàn diện, không chỉ tiếp nhận viện trợ mà còn khẳng định vai trò trong hệ thống nhân đạo toàn cầu.

Thứ nhất, Hội duy trì quan hệ hợp tác chặt chẽ với Hiệp hội Chữ thập đỏ – Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế và nhiều Hội quốc gia như Nhật Bản, Hoa Kỳ, Đức, Na Uy, Hàn Quốc, Thụy Sĩ, Canada… Các đối tác này hỗ trợ nhiều dự án không chỉ về cứu trợ khẩn cấp mà còn hướng tới phát triển bền vững, nâng cao năng lực cộng đồng trong ứng phó thiên tai, cải thiện sinh kế và xây dựng công trình giảm thiểu rủi ro.

Thứ hai, Hội mở rộng hợp tác với Chính phủ các nước và các tổ chức phi chính phủ quốc tế như UNDP, UNICEF, Oxfam, Plan International, World Vision… để triển khai các chương trình liên ngành về nước sạch, vệ sinh, chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ lương thực, nhà ở và phục hồi sinh kế.

Trao quà cứu trợ cho người dân bị ảnh hưởng nặng nề bởi mưa bão. (Nguồn: Hội Chữ thập đỏ Việt Nam)

Thứ ba, Hội từng bước chuyển từ mô hình “viện trợ nhân đạo” sang “đối tác phát triển”, tiêu biểu là việc triển khai phương pháp “Hành động sớm dựa vào dự báo” (FbF) với sự hỗ trợ từ Hiệp Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế và các đối tác quốc tế, giúp chủ động ứng phó thiên tai hiệu quả hơn.

“Những nỗ lực này đã nâng cao năng lực của Hội và củng cố vị thế trên trường quốc tế”, ông Nguyễn Hải Anh nhấn mạnh.