Việt Nam tham dự Khóa họp lần thứ 69 Đại hội đồng Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế

Được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 15-19/9, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Lê Xuân Định đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Khóa họp lần thứ 69 Đại hội đồng Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).

Tập đoàn điện lực Pháp mong muốn tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam Ninh Thuận nêu yếu tố then chốt quyết định sự thành công của dự án điện hạt nhân Sẽ chỉ định thầu rút gọn đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận Giáo sư Lê Văn Hóa: Trọn đời vì khoa học

Cùng tham gia đoàn có Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Áo Vũ Lê Thái Hoàng, Trưởng Phái đoàn thường trực của Việt Nam tại IAEA và các tổ chức quốc tế, đại diện Đại sứ quán Việt Nam tại Áo và lãnh đạo, cán bộ của các đơn vị trực thuộc Bộ KH&CN.

Việt Nam tham dự Khóa họp lần thứ 69 Đại hội đồng Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế

Đoàn Việt Nam tham dự Khóa họp lần thứ 69 Đại hội đồng IAEA.

Phiên họp thường niên lần thứ 69 của Đại hội đồng IAEA được tổ chức tại Trung tâm quốc tế Vienna (VIC) ở Vienna, Áo với sự tham dự của hơn 2.000 quan chức cấp cao và đại diện đến từ 179 quốc gia thành viên IAEA nhằm chia sẻ và trao đổi thông tin liên quan đến vai trò phát triển khoa học, công nghệ và thúc đẩy ứng dụng hạt nhân; vấn đề bảo đảm an toàn và an ninh hạt nhân; nâng cao hiệu quả của các hoạt động thanh sát hạt nhân...

Tại lễ khai mạc Hội nghị toàn thể ngày 15/9, Tổng giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi đã nhấn mạnh Khóa họp Đại hội đồng này đang diễn ra vào thời điểm vô cùng thách thức. Các hành động khủng bố, nhiều cuộc xung đột quân sự, và sự xói mòn các chuẩn mực hạt nhân diễn ra trong bối cảnh khoảng cách ngày càng gia tăng giữa nghèo đói và thịnh vượng. IAEA đang thực hiện sứ mệnh giảm nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân, đồng thời thúc đẩy khoa học hạt nhân để giải quyết các vấn đề nghèo đói, năng lượng và y tế.

Ông Rafael Mariano Grossi, Tổng giám đốc IAEA phát biểu tại phiên toàn thể.

Thay mặt đoàn Việt Nam phát biểu tại phiên toàn thể, Đại sứ Vũ Lê Thái Hoàng đã đánh giá cao những nỗ lực và thành tựu của IAEA trong việc thúc đẩy năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình.

Đại sứ Vũ Lê Thái Hoàng vui mừng thông báo rằng vào tháng 11/2024, Quốc hội Việt Nam đã phê chuẩn việc tiếp tục triển khai Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Đây là một quyết định mang tính bước ngoặt, có ý nghĩa quốc gia sâu sắc, nhằm củng cố cơ sở hạ tầng năng lượng, bảo đảm an ninh năng lượng lâu dài, thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực trình độ cao và nâng cao năng lực khoa học công nghệ của đất nước.

Đại sứ khẳng định cam kết của Việt Nam đối với việc ứng dụng công nghệ hạt nhân vì sự phát triển bền vững và giải quyết các thách thức toàn cầu thông qua các sáng kiến của IAEA, như dự án ZODIAC (kiểm soát bệnh truyền nhiễm lây từ động vật sang người, NUTEC Plastic (quan trắc và giảm thiểu vi nhựa trong đại dương), Atoms4Food (tăng cường sản xuất lương thực và an toàn thực phẩm) và Rays of Hope (kiểm soát và giảm thiểu ung thư).

Sự hỗ trợ của IAEA cho Việt Nam trong lĩnh vực an ninh hạt nhân là rất ý nghĩa thông qua triển khai Kế hoạch an ninh hạt nhân bền vững tích hợp (INSSP) giai đoạn 2024-2027, trong đó tiêu biểu là hoạt động hỗ trợ Việt Nam trong bảo đảm an ninh hạt nhân sự kiện công cộng lớn trong Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam diễn ra mới đây (ngày 2/9/2025), bao gồm đào tạo cán bộ, cung cấp chuyên gia và thiết bị kỹ thuật phục vụ phát hiện vật liệu phóng xạ.

Việt Nam hiện vận hành lò phản ứng nghiên cứu tại Đà Lạt và đang xây dựng Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân với lò phản ứng nghiên cứu mới, củng cố cam kết của Việt Nam đối với việc ứng dụng năng lượng hạt nhân cho phát triển kinh tế - xã hội.

Việt Nam đánh giá cao sự hỗ trợ của IAEA thông qua các dự án hợp tác kỹ thuật thúc đẩy Chương trình Phát triển an toàn Lò phản ứng và mong muốn nhận được sự hợp tác chặt chẽ hơn nữa với IAEA trong việc tư vấn, phát triển nguồn nhân lực và nhiều lĩnh vực khác để đảm bảo thành công của dự án.

Ông Vũ Lê Thái Hoàng, Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Áo, Trưởng Phái đoàn thường trực của Việt Nam tại IAEA và các tổ chức quốc tế phát biểu tại phiên toàn thể của Khóa họp lần thứ 69 Đại hội đồng IAEA.

Bên lề phiên họp toàn thể, ngày 15/9, Thứ trưởng Lê Xuân Định đã có buổi làm việc với bà Karine Herviou, Phó Tổng giám đốc IAEA kiêm Trưởng ban An toàn và An ninh hạt nhân.

Thứ trưởng Lê Xuân Định bày tỏ lời cảm ơn tới IAEA nói chung và tới bà Karine Herviou trên cương vị Phó Tổng giám đốc IAEA đã tích cực ủng hộ, hỗ trợ cho Việt Nam nhiều năm qua trong tăng cường năng lực kỹ thuật của quốc gia nhằm thúc đẩy ứng dụng năng lượng nguyên tử bảo đảm an toàn, an ninh và vì mục đích hòa bình.

Thông qua khuôn khổ Khung chương trình quốc gia (CPF), IAEA đã tích cực hỗ trợ Việt Nam thông qua các dự án hợp tác kỹ thuật đối với dự án xây dựng lò phản ứng nghiên cứu mới và đẩy mạnh ứng dụng năng lượng nguyên tử trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp, bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên nước, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm an toàn, an ninh.

Thứ trưởng Lê Xuân Định nhấn mạnh, hiện Việt Nam đang khẩn trương triển khai các công việc chuẩn bị cho dự án điện hạt nhân, bao gồm hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng kế hoạch phát triển nguồn nhân lực và thông tin tuyên truyền.

Trong quá trình này, Việt Nam rất mong IAEA hỗ trợ nâng cao năng lực cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân quốc gia trong thẩm định an toàn hạt nhân toàn bộ vòng đời nhà máy điện hạt nhân.

Thứ trưởng Lê Xuân Định cho biết, hiện nay Bộ KH&CN đang tích cực triển khai dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân, với lò phản ứng nghiên cứu công suất 10MW đặt tại tỉnh Đồng Nai. Đây là dự án quan trọng, dự kiến sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành năng lượng nguyên tử và ứng dụng bức xạ ở Việt Nam trong nhiều năm tới.

Việt Nam đề nghị IAEA phối hợp hỗ trợ trong việc thẩm định thiết kế cơ sở của lò phản ứng và các báo cáo phân tích an toàn liên quan đến địa điểm và FS của dự án. Bên cạnh đó, công nghệ lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) đã được Việt Nam xác định là công nghệ chiến lược quốc gia. Việt Nam đề nghị IAEA chia sẻ, hỗ trợ Việt Nam trong xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn nhằm quản lý an toàn, an ninh công nghệ SMR rất mới này.

Phó Tổng giám đốc Karine Herviou chia sẻ các ý kiến của Thứ trưởng Lê Xuân Định, khẳng định IAEA luôn sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong hoạt động phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử, bảo đảm an toàn và an ninh, đặc biệt đối với các nhiệm vụ trọng tâm mà Việt Nam đang triển khai; đồng thời, bà giao các đơn vị liên quan của IAEA trực tiếp làm việc với Việt Nam để triển khai các nhiệm vụ đã có trong kế hoạch.

Đoàn Việt Nam chụp ảnh lưu niệm với Phó Tổng giám đốc IAEA phụ trách lĩnh vực an toàn an ninh hạt nhân, bà Karine Herviou và cán bộ của IAEA.

Cũng trong ngày 15/9, Thứ trưởng Lê Xuân Định đã có buổi làm việc với ông Mikhail Chudakov, Phó Tổng giám đốc IAEA kiêm Trưởng ban Năng lượng hạt nhân.

Thứ trưởng Lê Xuân Định bày tỏ sự trân trọng sâu sắc của Việt Nam đối với những hỗ trợ hết sức kịp thời và quý báu của IAEA dành cho Việt Nam trong xây dựng cơ sở hạ tầng hạt nhân quốc gia từ rất sớm và đến nay đã đạt được nhiều tiến bộ.

Hiện nay, Bộ KH&CN đang được Chính phủ giao nhiệm vụ phối hợp với IAEA hoàn thiện đánh giá cơ sở hạ tầng điện hạt nhân, dự kiến đoàn đánh giá cơ sở hạ tầng điện hạt nhân (INIR Mission) sẽ hoàn thành vào cuối năm 2025.

Trên cơ sở khuyến cáo của đoàn công tác IAEA, Việt Nam sẽ xây dựng Kế hoạch tổng thể phát triển cơ sở hạ tầng điện hạt nhân, cụ thể hóa nhiệm vụ của các bộ ngành liên quan để thúc đẩy tiến độ dự án điện hạt nhân.

Phó Tổng giám đốc Mikhail Chudakov chia sẻ các ý kiến của Thứ trưởng, khẳng định IAEA luôn sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong thực hiện nhiều chương trình quan trọng của quốc gia bao gồm xây dựng nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu mới, công nghệ SMR.

Phó Tổng giám đốc IAEA đề xuất Việt Nam cân nhắc xây dựng chính sách quốc gia về quản lý an toàn chất thải phóng xạ và nhiên liệu đã qua sử dụng ngay từ giai đoạn đầu triển khai các dự nêu trên, nhằm bảo đảm quản lý an toàn toàn bộ các hoạt động hạt nhân tại Việt Nam.

Đoàn Việt Nam chụp ảnh lưu niệm với Phó Tổng giám đốc IAEA phụ trách lĩnh vực năng lượng nguyên tử, ông Mikhail Chudakov và cán bộ của IAEA.

Ngày 16/9, bên lề cuộc họp Đại hội đồng, Thứ trưởng Lê Xuân Định đã chứng kiến Lễ ký kết Bản ghi nhớ hợp tác giữa Viện An ninh hạt nhân thế giới (WINS) và Cục An toàn bức xạ và hạt nhân (ATBXHN).

Tại lễ ký, ông Nguyễn Hoàng Linh, Cục trưởng Cục ATBXHN cho biết đây là cột mốc quan trọng trong quan hệ hợp tác giữa Cục ATBXHN và Viện An ninh hạt nhân thế giới (WINS).

Bản ghi nhớ này đã thể hiện cam kết chung của hai bên trong việc tăng cường an ninh hạt nhân, nâng cao năng lực và thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này. Nhìn lại những năm gần đây, cán bộ của Cục ATBXHN và một số cơ quan có liên quan của Việt Nam đã được tham gia một số hoạt động đào tạo nguồn nhân lực về an ninh hạt nhân do WINS tổ chức cho các quốc gia khu vực Đông Nam Á.

Trong chặng đường tiếp theo, Cục ATBXHN mong muốn được tiếp tục được WINS hợp tác, hỗ trợ hơn nữa góp phần nâng cao hoạt động bảo đảm an toàn và an ninh cho vật liệu hạt nhân và phóng xạ tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh các sự kiện công cộng lớn và sự phát triển của các ứng dụng năng lượng nguyên tử trong nước đang diễn ra ngày một mạnh mẽ.

Ông Lars van Dassen, Giám đốc điều hành WINS vui mừng với kết quả tốt đẹp của buổi ký kết Bản ghi nhớ này sau gần hai năm chuẩn bị, đồng thời thể hiện sự sẵn sàng hợp tác với Cục ATBXHN tổ chức các hoạt động trong khuôn khổ Bản ghi nhớ, góp phần tăng cường an ninh hạt nhân khu vực và thế giới.

Ông Lars van Dassen, Giám đốc điều hành WINS và ông Nguyễn Hoàng Linh, Cục trưởng Cục ATBXHN tại Lễ ký kết Bản ghi nhớ hợp tác.

Thứ trưởng Lê Xuân Định chụp ảnh lưu niệm tại Lễ ký kết Bản ghi nhớ hợp tác giữa WINS và Cục ATBXHN.

Trong hai ngày 16-17/9, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã tham dự và trình bày báo cáo tại hai sự kiện bên lề trong khuôn khổ Đại hội đồng IAEA lần thứ 69.

Ngày 16/9, tại sự kiện do Cơ quan Năng lượng nguyên tử Nhật Bản (JAEA) tổ chức nhân kỷ niệm 20 năm thành lập, ông Trần Chí Thành đã có bài tham luận với chủ đề “Đóng góp và định hướng tương lai của VINATOM trong việc mở rộng và phát triển khoa học và công nghệ hạt nhân tại Việt Nam”, chia sẻ những thành tựu và kinh nghiệm của Việt Nam trong ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học, đào tạo nhân lực và nâng cao năng lực công nghệ.

TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện NLNTVN trình bày tại sự kiện kỷ niệm 20 năm thành lập JAEA.

Tại sự kiện bên lề “NUTEC Plastics: Achievements, Progress and Prospects” trong khuôn khổ Đại hội đồng lần thứ 69 của IAEA ngày 17/9, TS. Hà Lan Anh, Viện Khoa học & kỹ thuật Hạt nhân, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã vinh dự được mời trình bày báo cáo, giới thiệu thành tựu của Việt Nam trong quan trắc vi nhựa biển, từ xây dựng phòng thí nghiệm đạt chuẩn IAEA đến cung cấp dữ liệu nền đầu tiên tại bãi biển Đồ Sơn, cùng các hoạt động quan trắc định kỳ, ứng dụng đồng vị bền để phân biệt nhựa nguyên sinh và nhựa tái chế, đồng thời đóng góp dữ liệu vào cơ sở dữ liệu chung của NUTEC Plastics.

Bà Hà Lan Anh nhấn mạnh vai trò của khoa học hạt nhân trong truy vết nguồn gốc và đánh giá tích tụ vi nhựa, đồng thời khẳng định sự tham gia tích cực của Việt Nam, kết hợp hợp tác quốc tế, là đóng góp quan trọng cho mục tiêu thiết lập Mạng lưới giám sát vi nhựa toàn cầu vào năm 2026, nhận được sự quan tâm và đánh giá cao từ các đại biểu quốc tế.

TS. Hà Lan Anh, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam trình bày báo cáo tại Sự kiện NUTEC Plastics ngày 17/9.

Trong thời gian diễn ra Khóa họp Đại hội đồng này, Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, Việt Năng lượng nguyên tử Việt Nam cũng tổ chức các buổi làm việc việc song phương, đa phương nhằm tăng cường kết nối và trao đổi phương hướng hợp tác trong lĩnh vực phụ trách trong thời gian tới.