Món ăn nghi lễ trong ẩm thực Thổ Nhĩ Kỳ

GS. Günay Kut
Ashure, Zerde, Halva… là tên gọi một số món ăn nghi lễ vốn chiếm một vị trí đặc biệt trong văn hóa Thổ Nhĩ kỳ.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Là một phần trong văn hóa của Thổ Nhĩ Kỳ, người thân, bạn bè, hàng xóm sẽ luôn ở bên nhau trong những ngày vui buồn. Truyền thống này vẫn đang được tiếp tục, mặc dù không loại bỏ hết được nỗi đau nhưng việc đó giúp xoa dịu tâm hồn chúng ta.

Người Thổ Nhĩ Kỳ gọi những bữa ăn và món tráng miệng theo truyền thống được phục vụ vào những ngày vui buồn này là “món ăn nghi lễ”. Trong số những món ăn này, Ashure (bánh pudding của Noah) và Halva có những câu chuyện độc đáo riêng, còn Zerde (một loại bánh pudding ngọt làm từ gạo có màu vàng với nghệ tây) được phục vụ sau cơm thập cẩm trong đám cưới là món độc đáo nhất.

Ashure không chỉ có ý nghĩa tôn giáo mà còn gắn liền với truyền thuyết về Noah và trận Đại hồng thủy. (Nguồn: Bodrum)
Ashure không chỉ có ý nghĩa tôn giáo mà còn gắn liền với truyền thuyết về Noah và trận Đại hồng thủy. (Nguồn: Bodrum)

Ashure và Zerde chiếm vị trí đặc biệt trong số các món ăn nghi lễ trong văn hóa Thổ Nhĩ Kỳ. Ashure không chỉ có ý nghĩa tôn giáo mà còn gắn liền với truyền thuyết về Noah và trận Đại hồng thủy. Theo truyền thuyết, sau trận lụt, hầu như không còn thức ăn nào trên con tàu Noah. Tất cả lương thực còn lại đều đã được nấu chín và họ tổ chức lễ kết thúc trận lụt.

Ngoài ra, Ashure còn gắn liền với những câu chuyện liên quan đến Adam và Eva. Ashure được nấu từ ngày 10 đến ngày 20 của tháng Muharram theo lịch Arab và phân phát cho hàng xóm. Người ta nói rằng ngày này có liên quan đến trận Karbala.

Ashure chủ yếu được sản xuất và phân phối từ nhà bếp của cung điện. Người ta tin rằng việc phân phối Ashure theo cách này sẽ mang lại sự thịnh vượng.

Zerde là một trong những món tráng miệng mang tính nghi lễ. (Nguồn: turkishfoodchef.com)
Zerde là một trong những món tráng miệng mang tính nghi lễ trong ẩm thực Thổ Nhĩ Kỳ. (Nguồn: Turkish Food Chef)

Zerde là một trong những món tráng miệng mang tính nghi lễ giống như Ashure. Bất cứ khi nào có đám cưới, sau khi phục vụ cơm thập cẩm là món tráng miệng Zerde.

Có một lý do đặc biệt để Zerde được phục vụ trong các bữa tiệc. Trong nghệ tây có chứa một chất dễ chịu, thư giãn, giúp ngăn chặn bất kỳ cuộc cãi vã và bất đồng nào có thể xảy ra trong những cuộc tụ họp như vậy. Đó là lý do tại sao người ta gọi nghệ tây là “Nasreddin Hodja của các loại thảo mộc”. Nasreddin Hodja (1208-1285) khiến mọi người cười bất cứ nơi nào ông đến và nghệ tây cũng như vậy!

Những bữa tiệc tổ chức trong lễ cắt bao quy đầu của con trai các Quốc vương hoặc lễ cưới của con gái và chị em gái của Quốc vương là những ví dụ đáng chú ý và thú vị nhất về các bữa ăn nghi lễ trong thời kỳ Ottoman. Trong những bữa tiệc này, món ăn phục vụ công chúng được gọi là “cướp bát”. Nói chung, thịt, cơm thập cẩm và Zerde được phục vụ để cướp bát.

Halva chiếm vị trí đặc biệt trong lòng người Thổ Nhĩ Kỳ hơn bất kỳ món tráng miệng nào khác.
Đối với người Thổ Nhĩ Kỳ, Halva chiếm vị trí đặc biệt hơn bất kỳ món tráng miệng nào khác. (Nguồn: Turkish Foodie)

Halva chiếm vị trí đặc biệt trong lòng người Thổ Nhĩ Kỳ hơn bất kỳ món tráng miệng nào khác. Trong thời kỳ Ottoman, có những cuộc tụ họp được gọi là “cuộc trò chuyện halva”, nơi mọi người đến với nhau, ăn uống và giải trí bằng các buổi biểu diễn. Những cuộc tụ họp Halva này không chỉ được tổ chức giữa những người thuộc các tầng lớp và ngành nghề khác nhau mà còn được tổ chức trong cung điện vào thế kỷ XVIII trong kỷ nguyên hoa Tulip. Mặt khác, những cuộc tụ họp này được tổ chức vào thời Nevşehirli Damat Ibrahim Pasha (1666-1730) đã khá nổi tiếng.

Một số bài thơ của các nhà thơ nổi tiếng như Nedim đã được viết nhân dịp tụ họp Halva. Halva là món ăn cuối cùng được phục vụ trong những buổi họp mặt thường được tổ chức vào những đêm lễ hội. Các ban nhạc Thổ Nhĩ Kỳ nhỏ, diễn viên hài và người dẫn chuyện có mặt tại những buổi tụ tập công phu này biểu diễn phục vụ khán giả. Bữa tối muộn được phục vụ trước lễ Halva, sau đó là cà phê.

Halva cũng có một chức năng đặc biệt trong văn hóa Ottoman và Thổ Nhĩ Kỳ. Halva được làm tại các nhà tang lễ và phân phát cho linh hồn người đã khuất trước khi họ được chôn cất. Có thể nói rằng truyền thống này được kế thừa từ các nghi lễ yug (tang lễ) được tổ chức ở người Thổ Nhĩ Kỳ cổ đại.


* Bài viết được đăng với sự cho phép từ Đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ tại Hà Nội và Tuần lễ ẩm thực Thổ Nhĩ Kỳ.

Diễn ra từ ngày 21-27/5, Tuần lễ ẩm thực Thổ Nhĩ Kỳ giới thiệu nền văn hóa ẩm thực phong phú của Thổ Nhĩ Kỳ tới đông đảo khán giả trong và ngoài nước thông qua các cơ quan đại diện của Thổ Nhĩ Kỳ.

Để biết thêm thông tin, vui lòng xem tại địa chỉ: turkishcuisineweek.com.

Những lễ hội độc đáo ở Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ lỡ trong năm 2024

Những lễ hội độc đáo ở Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ lỡ trong năm 2024

Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia có nền lịch sử lâu đời và nền văn hóa chứa đựng nhiều điều thú vị, đặc biệt ...

Ẩm thực miền Trung: Khám phá món ăn phong phú và đậm đà hương vị

Ẩm thực miền Trung: Khám phá món ăn phong phú và đậm đà hương vị

Được bao bọc bởi một bên là dãy Trường Sơn hùng vĩ, một bên là biển cả bao la, miền Trung sở hữu nguồn nguyên ...

Đại sứ quán Việt Nam tại Czech quảng bá món Phở trong Lễ hội ẩm thực ASEAN 2024

Đại sứ quán Việt Nam tại Czech quảng bá món Phở trong Lễ hội ẩm thực ASEAN 2024

Phở là một trong những món ăn tiêu biểu nhất của Việt Nam, được lựa chọn để làm đại diện cho Việt Nam trên bản ...

Nhà hàng ấn tượng của chàng trai gốc phố cổ Hà Nội trên đất Mỹ

Nhà hàng ấn tượng của chàng trai gốc phố cổ Hà Nội trên đất Mỹ

Ngay từ khi định cư tại New York vào năm 2018, chàng trai Trần Đức Lâm thuộc thế hệ Zen Z đã nung nấu ý ...

Ẩm thực Hà thành: Thổn thức với những món quà mộc mạc, dân dã

Ẩm thực Hà thành: Thổn thức với những món quà mộc mạc, dân dã

Nhắc đến Hà Nội, không thể không nói đến ẩm thực. Nơi đây đã ghi dấu ấn trong lòng bao du khách bởi những món ...

Đọc thêm

Động đất cực mạnh làm rung chuyển khu vực biên giới Mỹ và Canada

Động đất cực mạnh làm rung chuyển khu vực biên giới Mỹ và Canada

Tâm chấn vụ động đất cách vùng Yakutat của Alaska hơn 90km tạo rung chấn lên tới hàng trăm km, song cơ quan chức năng Mỹ và Canada xác nhận ...
Kinh tế Iran chịu nhiều cú sốc khi doanh thu dầu mỏ sụt giảm mạnh

Kinh tế Iran chịu nhiều cú sốc khi doanh thu dầu mỏ sụt giảm mạnh

Ông Jabbar Kouchakinejad, thành viên Ủy ban Ngân sách và Kế hoạch Quốc hội Iran cho biết, kinh tế nước này đang đối mặt với khó khăn do thất thu ...
Hàng không châu Phi mở rộng thị trường quốc tế

Hàng không châu Phi mở rộng thị trường quốc tế

Hãng hàng không quốc gia Algeria triển khai chiến lược tăng cường kết nối với các thủ đô lớn ở châu Phi và mở rộng mạng lưới tới các thị ...
Venezuela bàn với Thổ Nhĩ Kỳ việc triển khai quân đội tại Caribbean

Venezuela bàn với Thổ Nhĩ Kỳ việc triển khai quân đội tại Caribbean

Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 6/12 đã điện đàm thảo luận về địa chính trị toàn cầu và việc ...
Số vụ gấu tấn công người tại Nhật Bản gia tăng mạnh

Số vụ gấu tấn công người tại Nhật Bản gia tăng mạnh

Chính phủ Nhật Bản đối mặt với áp lực ban hành các biện pháp can thiệp khi ngày càng có nhiều người ở nước này bị thương vong do gấu ...
Khai mở tương lai từ văn hóa và sáng tạo

Khai mở tương lai từ văn hóa và sáng tạo

Để sáng tạo trở thành động lực bền vững, cần đặt văn hóa, con người và bản sắc ở vị trí trung tâm.
Việt Nam lập kỷ lục với hơn 19 triệu khách quốc tế trong 11 tháng đầu năm 2025

Việt Nam lập kỷ lục với hơn 19 triệu khách quốc tế trong 11 tháng đầu năm 2025

Trong 11 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã đón hơn 19,1 triệu lượt khách quốc tế, tăng 20,9% so với cùng kỳ năm trước, phá vỡ mọi kỷ lục trước đây.
Nhà thờ Đức Bà rực rỡ đón Giáng sinh, thu hút du khách check-in

Nhà thờ Đức Bà rực rỡ đón Giáng sinh, thu hút du khách check-in

Nhà thờ Đức Bà tại TP. Hồ Chí Minh trở nên lung linh với hơn 1.000 đèn LED, thu hút đông đảo người dân và du khách đến tham quan và chụp ảnh.
Thái Nguyên: Khai thác tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng

Thái Nguyên: Khai thác tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng

Du lịch cộng đồng tại Thái Nguyên đang được chú trọng phát triển, mang lại nhiều trải nghiệm thú vị cho du khách.
Mùa Đông tới Cửu Trại Câu

Mùa Đông tới Cửu Trại Câu

Khu danh thắng Cửu Trại Câu (Tứ Xuyên, Trung Quốc) vừa đón trận tuyết đầu mùa
Du lịch Phuket lạc quan khi bước vào mùa cao điểm kỷ lục

Du lịch Phuket lạc quan khi bước vào mùa cao điểm kỷ lục

Ngành du lịch Phuket kỳ vọng mùa cao điểm kéo dài tới quý I/2026 đạt kết quả tốt nhất trong 5 năm qua, chi tiêu du khách tăng, thời gian lưu trú dài.
Bật mí 8 hoạt động trải nghiệm 'siêu thực' nhất cho chuyến du hí mùa Đông

Bật mí 8 hoạt động trải nghiệm 'siêu thực' nhất cho chuyến du hí mùa Đông

Cùng khám phá 8 hành trình mùa Đông đặc sắc nhất để mỗi chuyến đi là một cuộc phiêu lưu độc nhất vô nhị.
Khai mở tương lai từ văn hóa và sáng tạo

Khai mở tương lai từ văn hóa và sáng tạo

Để sáng tạo trở thành động lực bền vững, cần đặt văn hóa, con người và bản sắc ở vị trí trung tâm.
Điện ảnh Việt Nam tìm cơ hội bứt phá từ hợp tác với nước Pháp

Điện ảnh Việt Nam tìm cơ hội bứt phá từ hợp tác với nước Pháp

Trong không khí sôi động của Tuần lễ Điện ảnh Việt Nam tại Thủ đô Paris, Tọa đàm Việt-Pháp đã trở thành diễn đàn trao đổi quan trọng.
Nhiều tác phẩm xuất sắc của điện ảnh Ba Lan được chiếu miễn phí tại Việt Nam

Nhiều tác phẩm xuất sắc của điện ảnh Ba Lan được chiếu miễn phí tại Việt Nam

Tuần phim Ba Lan tại Việt Nam 2025 sẽ mang đến cho khán giả 7 bộ phim đa thể loại, phản ánh văn hóa, xã hội và con người Ba Lan đương đại.
Điểm hẹn văn hóa mới bên hồ Gươm

Điểm hẹn văn hóa mới bên hồ Gươm

Chiều 30/11, tại Nhà Bát Giác - Vườn hoa Lý Thái Tổ, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chính thức khởi động Dự án "Âm nhạc cuối tuần".
Photo Hanoi’25 khép lại, mở rộng cơ hội hợp tác sáng tạo cho Thủ đô

Photo Hanoi’25 khép lại, mở rộng cơ hội hợp tác sáng tạo cho Thủ đô

Photo Hanoi’25 – Biennale Nhiếp ảnh quốc tế đã bế mạc với những đánh giá tích cực về vai trò của sự kiện trong việc thúc đẩy hợp tác văn hóa.
Từ khoảnh khắc 'theo dấu mặt trời' đến hành trình sẻ chia và lan tỏa yêu thương tới đồng bào miền Trung

Từ khoảnh khắc 'theo dấu mặt trời' đến hành trình sẻ chia và lan tỏa yêu thương tới đồng bào miền Trung

Toàn bộ số tiền thu được từ việc bán sách ảnh 'Nguồn sống' trong ba ngày 28-30/11 được sử dụng để ủng hộ đồng bào miền Trung khắc phục hậu quả mưa lũ.
Mùa Đông tới Cửu Trại Câu

Mùa Đông tới Cửu Trại Câu

Khu danh thắng Cửu Trại Câu (Tứ Xuyên, Trung Quốc) vừa đón trận tuyết đầu mùa
Khu đền tháp Mỹ Sơn được số hóa bằng công nghệ quét 3D để bảo tồn di sản bền vững

Khu đền tháp Mỹ Sơn được số hóa bằng công nghệ quét 3D để bảo tồn di sản bền vững

Khu đền tháp Mỹ Sơn đang được triển khai số hóa toàn diện bằng công nghệ quét 3D, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa.
Hà Nội giới thiệu bốn hành trình du lịch di sản với nền tảng số hóa hiện đại

Hà Nội giới thiệu bốn hành trình du lịch di sản với nền tảng số hóa hiện đại

Bốn tuyến khám phá di sản Thủ đô ứng dụng bản đồ số, mã QR và nền tảng H-Heritage đã được ra mắt ngày 3/12, mở ra phương thức tiếp cận mới cho du khách.
Khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của 'đất nước triệu voi'

Khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của 'đất nước triệu voi'

Ẩn mình giữa lòng tiểu vùng sông Mekong, Lào hiện lên như một miền đất của sự tĩnh tại, nguyên sơ và sâu lắng.
Thành nhà Hồ hướng tới điểm đến di sản hàng đầu nhân kỷ niệm 15 năm UNESCO ghi danh

Thành nhà Hồ hướng tới điểm đến di sản hàng đầu nhân kỷ niệm 15 năm UNESCO ghi danh

Thành nhà Hồ – công trình kiến trúc đá độc đáo bậc nhất Việt Nam tiếp tục là trọng tâm trong chiến lược bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của Thanh Hóa.
Vương cung thánh đường Thánh John Lateran – Di sản tôn giáo hơn 1.700 năm ở Italy

Vương cung thánh đường Thánh John Lateran – Di sản tôn giáo hơn 1.700 năm ở Italy

Được xây dựng từ năm 314, Vương cung thánh đường Thánh John Lateran (Basilica di San Giovanni in Laterano) có tuổi đời hơn cả Thánh Peter tại Vatican.
Phiên bản di động