Một lần đi đưa công hàm cho Ủy ban Quốc tế

Hoàng Khánh (*)
Giữa Sài Gòn năm 1973, chuyến đi trao công hàm giữa vòng vây địch trở thành ký ức không quên của một sĩ quan Đoàn B - lát cắt sống động về ngoại giao thời chiến trong lòng địch.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Họp báo tuyên bố sáu điểm của CPCMLTCHMNVN, Trại Davis, Tân Sơn Nhất, ngày 23/3/1974. (Ảnh tư liệu)
Họp báo tuyên bố sáu điểm của CPCMLTCHMNVN, Trại Davis, Tân Sơn Nhất, ngày 23/3/1974. (Ảnh tư liệu)

Cuối năm 1973, tình hình chiến sự trên toàn miền Nam Việt Nam hết sức căng thẳng. Mỹ ngụy đã quyết xé bỏ Hiệp định về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam (Hiệp định Paris).

Ngày 15/10/1973, Bộ chỉ huy các lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam phải ra một mệnh lệnh về quyền tự vệ và đánh trả của Quân giải phóng đối với những cuộc hành quân lấn chiếm vùng giải phóng của quân ngụy Sài Gòn. Trong mệnh lệnh ghi rõ nội dung: “Không chỉ trừng trị tại nơi vi phạm mà sẽ giáng trả ngay tại căn cứ xuất phát”.

Lá cờ đỏ giữa vòng vây

Thực hiện mệnh lệnh đó, Quân giải phóng liên tiếp đánh đòn hiểm vào sân bay Biên Hòa và đốt cháy kho xăng Nhà Bè. Hôm họp báo tại trại David, một nhà báo nước ngoài đã thân mật chia sẻ với trung tá Phùng Ngọc Bảo - sĩ quan tổ quân sự của Đoàn đại biểu quân sự Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam (CPCMLTCHMNVN - Đoàn B): “Đòn trừng phạt của các ngài thật “xuya”. Bên kia (phía Mỹ ngụy) họ đau lắm đó!”.

Sáng hôm sau, anh Trần Quốc Xả (Ba Xả) tổ trưởng tổ sĩ quan liên lạc phân công tôi đi đưa một công hàm của ta phản đối phía đối phương đã vi phạm nghiêm trọng Hiệp định Paris cho Ủy ban Quốc tế kiểm soát, giám sát thi hành Hiệp định ở Việt Nam, có trụ sở trong nội thành. Anh còn dặn dò: “Hết sức tỉnh táo, cảnh giác nhé!”. Tôi chuẩn bị rất nhanh, mặc bộ quân phục và kiểm tra lại khẩu súng K59 đã đủ đạn…

Một lần đi đưa công hàm cho Ủy ban Quốc tế
Tác giả tại sân bay Tân Sơn Nhất, tháng 12/1973.

Cùng đi với tôi có đồng chí Lê Khai thiếu uý, sĩ quan phiên dịch. Hai anh em đi ra phía gần cổng đó là nhà của Ban chỉ huy trung đội vệ binh. Anh Mười Tài, chính trị viên của trung đội thấy hai đứa tôi liền gọi vào uống nước trà, hút thuốc. Anh đi bộ đội từ thời chống Pháp, quê Nam Bộ, mái tóc hoa râm cắt cua làm cho vầng trán thêm cao. Anh rót nước trà từ chiếc ca và bình tông inox của Mỹ úp ngược ra mấy chiếc bát sắt tráng men, tay vê cuộn một điếu thuốc rê như loa kèn và hút… Giọng anh trầm nhẹ, dễ nghe: “Uống nước đi hai đứa”. Tôi và Lê Khai ngồi vào chiếc ghế đóng bằng vỏ thùng đạn Mỹ. Nhấp ngụm trà Blao chát ngọt, chúng tôi hướng về phía cổng chờ xe của “Quân cảnh” ngụy đến đón.

Khoảng 10 giờ, có hai chiếc xe Jeep lùn đến cổng. Trên mỗi chiếc xe đều có bốn người, họ mặc quân phục màu sáng, chiếc mũ đội đầu có hai chữ “QC” to tướng. Đó là chữ viết tắt “Quân cảnh”, có nghĩa “Cảnh sát quân đội” ngụy.

Tôi và Lê Khai vào ngồi chiếc xe Ford màu đen của Mỹ, có một nhân viên an ninh quân đội ngụy đeo tên “Hoàng” ngồi bên người lái xe. Anh lái xe này cũng là nhân viên của cơ quan an ninh ngụy.

Chiếc xe Jeep đi trước có bốn người: một lái xe, người ngồi bên lái xe mang súng ngắn, hai người ngồi sau có một người đeo máy thông tin PRC25 và một người cầm lăm lăm trong tay khẩu tiểu liên cực nhanh AR15. Xe sau, lái xe không cầm vũ khí, còn ba người đều mang AR15. Tính lướt nhanh về lực lượng đối phương có 10 người, còn chúng tôi chỉ có hai người với hai khẩu súng ngắn K59 cùng cơ số đạn là 20 viên mỗi khẩu. Tuy vậy, chúng tôi rất ung dung, đĩnh đạc, vẻ mặt rất tự nhiên.

Hoàng - nhân viên an ninh quân đội ngụy tỏ vẻ trịnh trọng nói: “Mấy ông đi công cán mà ngang với tổng thống Thiệu. Một xe quân cảnh đi trước dẫn đường, một xe sau hộ tống, ngó bộ oai dữ!”.

Tôi bật cười và trả lời Hoàng: “Đây là sĩ quan của Đoàn đại biểu quân sự CPCMLTCHMNVN. Các anh đi với chúng tôi còn vinh dự hơn đi với ông Thiệu nhiều!”.

Nghe vậy, anh ta ngớ người, không đáp lại, vẻ mặt ỉu xìu. Hoàng vẫy tay cho các xe lăn bánh.

Nhìn lên mũi xe, chiếc nào cũng cắm lá cờ nhỏ, theo quy định của bốn đoàn trong Ban liên hiệp quân sự là màu da cam có con số 4. Mưa nắng đã chuyển từ màu da cam ban đầu thành màu đỏ. Nhìn lá cờ đỏ dù không có ngôi sao vàng nhưng tôi vẫn rất vui. Đối phương có lẽ rất “ngại” màu cờ này, nhưng không có lý do gì để thay đổi. Lại nhớ ngày đầu phiên khai mạc, bàn cãi mãi mới thống nhất lấy màu da cam.

Chúng tôi mặc quân phục Quân giải phóng, bên cánh tay trái mỗi người mang một băng tay màu da cam có con số 4 như quy ước. Nay màu da cam không còn, đã tự đổi thành màu đỏ… Số 4 màu vàng không bị phai nên lại càng nổi bật trên nền đỏ của lá cờ và băng tay.

Một lần đi đưa công hàm cho Ủy ban Quốc tế
Lính Mỹ rút khỏi miền Nam Việt Nam tại sân bay Tân Sơn Nhất, tháng 3/1973. (Ảnh tư liệu)

Lời chào với niềm tin lớn lao

Đoàn xe rời con đường ra vào sân bay Tân Sơn Nhất, vượt qua mấy vọng gác của “quân cảnh” đến đường “Công Lý”. Nơi đây có cây cầu mà anh Nguyễn Văn Trỗi đặt mìn để giết tên Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ McNamara nhưng không thành. Anh anh dũng hy sinh ngày 15/10/1964 với lời thề: “Hãy nhớ lấy lời tôi, đả đảo đế quốc Mỹ! Việt Nam nhất định thắng! Hồ Chí Minh muôn năm!”. Tấm gương anh dũng, kiên cường của người anh hùng như vang vọng trên con đường chúng tôi đang đi, thúc giục chúng tôi học tập anh để tiếp tục chiến đấu trước kẻ thù Mỹ ngụy hung bạo.

Đoàn xe đang lao nhanh thì phía trước ùn tắc, đoạn đường gần một ngã tư giao nhau với đường “Công Lý”. Không rõ nguyên nhân, xe ùn một đoạn dài.

Ba xe của đoàn cũng không tránh khỏi. Hoàng mở cửa xe đi lên phía trước hỏi xem có chuyện gì mà gây tắc đường. Trên lề đường mọi người dân vẫn qua lại. Có một chị dắt đứa con nhỏ chừng năm, sáu tuổi, chị đến gần cửa xe nơi tôi ngồi, bảo con: “Con chào mấy chú đi!”. Đứa trẻ ngoan ngoãn khoanh tay nhìn vào chúng tôi và thỏ thẻ: “Con chào các chú!”. Tôi chìa tay ra ngoài xe, vẫy chào cháu và ngợi khen: “Chú chào cháu! Cháu ngoan lắm!”.

Một lần đi đưa công hàm cho Ủy ban Quốc tế
Tấm biển được dựng lên tại trại Davis, tháng 11/1973. (Ảnh tư liệu)

Chị không dừng lại lâu, dắt cháu nhỏ đi ngay. Một bà má tiến lại gần và nói: “Mấy chú trông đẹp vầy mà tụi nó biểu “Bảy Việt cộng bám cọng đu đủ không gãy”, thiệt là nói xạo!”.

Tôi vui vẻ đáp: “Chúng con chào má, chúc má mạnh giỏi!”.

Bà cố nói cho mấy người đi gần đó nghe được và đi liền. Họ bày tỏ thái độ thân thiết với chúng tôi và không muốn bị mấy nhân viên quân cảnh, an ninh, mật vụ gây khó nên đã đi ngay. Tôi nhìn theo bà con mà lòng trào lên niềm vui khôn xiết.

Một người lính ngụy đi ngang qua, thấy xe của chúng tôi dừng, anh này đứng nghiêm giơ tay chào theo điều lệnh…

Phía trước đã thông đường, đoàn xe lăn bánh đi về phía ngã sáu. Đến đường Trần Quốc Toản, xe rẽ vào trụ sở của Ủy ban Quốc tế - số 10 Trần Quốc Toản (nay là đường 3 tháng 2).

Tôi và Lê Khai vào trụ sở, trao xong công hàm, ra xe để trở về trại David trong sân bay Tân Sơn Nhất. Trên đường về không có tình huống ùn tắc nào. Vẫn đội hình như cũ, xe chúng tôi đi giữa, có hai xe “Quân cảnh” hộ tống.

Thật ấn tượng về những ánh mắt trìu mến, thiện cảm của bà con Sài Gòn, dù còn đang phải sống trong sự kìm kẹp kẻ thù nhưng họ tin tưởng là sắp đến ngày toàn thắng, đất nước sẽ liền một dải…

-----------------------------

(*) Thường trực Ban liên lạc Cựu chiến binh Ban liên hợp quân sự trại Davis

Chủ tịch Hồ Chí Minh, người khai sinh, dẫn dắt ngoại giao Việt Nam đến đỉnh cao thắng lợi

Chủ tịch Hồ Chí Minh, người khai sinh, dẫn dắt ngoại giao Việt Nam đến đỉnh cao thắng lợi

Trong niềm tự bào, biết ơn của đất nước, dân tộc và nhân dân, Ngoại giao Việt Nam có vinh dự đặc biệt, được Người ...

Hiệp định Paris về Việt Nam: Ý nghĩa lịch sử và những bài học kinh nghiệm còn tươi mới

Hiệp định Paris về Việt Nam: Ý nghĩa lịch sử và những bài học kinh nghiệm còn tươi mới

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng ý nghĩa và những bài học kinh nghiệm của Hiệp định Paris về Việt Nam được ký ...

Hai chiếc bàn và những trận đấu trí lịch sử

Hai chiếc bàn và những trận đấu trí lịch sử

Tưởng như vô tri, những chiếc bàn lại là vật chứng lịch sử quan trọng cho thấy quá trình đấu tranh, đàm phán đầy cam ...

Vị sứ giả hoà bình trong đàm phán Hiệp định Paris 1973

Vị sứ giả hoà bình trong đàm phán Hiệp định Paris 1973

Tròn 52 năm trước, vào ngày 27/1/1973, Hiệp định Paris chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký kết. Đóng ...

50 năm ký ức chiến thắng và Hiệp định Paris tại Trại Davis

50 năm ký ức chiến thắng và Hiệp định Paris tại Trại Davis

Ngày 19/4, Ban liên lạc cựu chiến binh Liên hợp quân sự-Trại Davis đã tổ chức buổi gặp mặt truyền thống và giao lưu "Kỷ ...

Bài viết cùng chủ đề

80 năm Ngoại giao Việt Nam

Đọc thêm

Giá vàng hôm nay 7/12/2025 thiết lập mức đáy mới, lực đẩy lớn vẫn hỗ trợ xu hướng tăng, WGC dự báo về mức tăng tối đa 30% vào năm 2026

Giá vàng hôm nay 7/12/2025 thiết lập mức đáy mới, lực đẩy lớn vẫn hỗ trợ xu hướng tăng, WGC dự báo về mức tăng tối đa 30% vào năm 2026

Giá vàng hôm nay 7/12/2025 thiết lập mức đáy mới, lực đẩy lớn vẫn hỗ trợ xu hướng tăng nhưng khó đạt mức cao mới trong 2025, WGC dự báo ...
Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 7/12/2025, Lịch vạn niên ngày 7 tháng 12 năm 2025

Lịch âm hôm nay 2025: Xem lịch âm 7/12/2025, Lịch vạn niên ngày 7 tháng 12 năm 2025

Lịch âm 7/12. Lịch âm hôm nay 7/12/2025? Âm lịch hôm nay 7/12. Lịch vạn niên 7/12/2025. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 7/12/2025: Tuổi Tuất công việc thuận lợi

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 7/12/2025: Tuổi Tuất công việc thuận lợi

Xem tử vi 7/12 - tử vi 12 con giáp hôm nay 7/12/2025 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ nhật ngày 7/12/2025: Bạch Dương nên chi tiêu tiết kiệm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ nhật ngày 7/12/2025: Bạch Dương nên chi tiêu tiết kiệm

Tử vi hôm nay 7/12/2025 của 12 cung hoàng đạo – Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Thủ tướng Thái Lan ngồi vỉa hè ăn cơm hộp, lắng nghe người dân Hat Yai sau lũ

Thủ tướng Thái Lan ngồi vỉa hè ăn cơm hộp, lắng nghe người dân Hat Yai sau lũ

Thủ tướng Thái Lan kiêm Bộ trưởng Nội vụ Anutin Charnvirakul sáng nay, 6/12 có mặt tại thành phố Hat Yai, tỉnh Songkhla để thị sát thiệt hại.
Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Bộ Ngoại giao ký Quy chế phối hợp công tác

Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Bộ Ngoại giao ký Quy chế phối hợp công tác

Chiều ngày 6/12, tại Trụ sở Bộ Công an đã diễn ra Lễ ký Quy chế phối hợp công tác giữa Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Bộ Ngoại ...
Khai trương văn phòng Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Croatia

Khai trương văn phòng Lãnh sự danh dự Việt Nam tại Croatia

Ngày 4/12, tại thủ đô Zagreb, Cộng hoà Croatia, Lễ khai trương Văn phòng Lãnh sự danh dự Việt Nam đã long trọng diễn ra.
Bộ Ngoại giao trao Giấy chấp nhận lãnh sự cho Tổng lãnh sự Dominica tại TP. Hồ Chí Minh

Bộ Ngoại giao trao Giấy chấp nhận lãnh sự cho Tổng lãnh sự Dominica tại TP. Hồ Chí Minh

Ngày 3/12, Cục trưởng Cục lãnh sự Doãn Hoàng Minh trao Giấy chấp nhận lãnh sự cho ông Guillaume Yves Matz, tân Tổng lãnh sự của Dominica tại TP. Hồ Chí Minh.
Điện thăm hỏi ảnh hưởng của cơn bão Ditwah gây thiệt hai lớn tại Sri Lanka

Điện thăm hỏi ảnh hưởng của cơn bão Ditwah gây thiệt hai lớn tại Sri Lanka

Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có điện thăm hỏi khi được tin ảnh hưởng lớn của bão Ditwah tại Sri Lanka.
Đối thoại 2+2 Ngoại giao - Quốc phòng cấp Thứ trưởng lần đầu tiên giữa Việt Nam và Nhật Bản

Đối thoại 2+2 Ngoại giao - Quốc phòng cấp Thứ trưởng lần đầu tiên giữa Việt Nam và Nhật Bản

Ngày 4/12, tại Tokyo, Nhật Bản đã tổ chức Đối thoại 2+2 Ngoại giao - Quốc phòng cấp Thứ trưởng lần đầu tiên giữa Việt Nam và Nhật Bản.
Việt Nam và Trung Quốc thúc đẩy giao lưu, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ AI vào cuộc sống

Việt Nam và Trung Quốc thúc đẩy giao lưu, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ AI vào cuộc sống

Ngày 3/12, vòng chung kết Cuộc thi Ứng dụng 'AI + Thể thao' Trung Quốc-ASEAN năm 2025 đã diễn ra tại Nam Ninh, Quảng Tây, Trung Quốc.
Việt Nam - Thái Lan tăng cường hợp tác truyền thông

Việt Nam - Thái Lan tăng cường hợp tác truyền thông

Việt Nam và Thái Lan tăng cường hợp tác truyền thông, hướng tới kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao, mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới giữa hai nước.
Tư vấn lãnh sự Việt Nam-Trung Quốc lần thứ 13: Tăng cường hiểu biết và hiệu quả hợp tác về lãnh sự, bảo hộ công dân

Tư vấn lãnh sự Việt Nam-Trung Quốc lần thứ 13: Tăng cường hiểu biết và hiệu quả hợp tác về lãnh sự, bảo hộ công dân

Ngày 30/10, tại thành phố Trùng Khánh (Trung Quốc) đã diễn ra cuộc họp Tư vấn lãnh sự lần thứ 13 giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Xác lập số định danh cá nhân cho công dân Việt Nam ở nước ngoài: Khoảng cách địa lý đã không còn là vấn đề trở ngại

Xác lập số định danh cá nhân cho công dân Việt Nam ở nước ngoài: Khoảng cách địa lý đã không còn là vấn đề trở ngại

Từ 25/8, qua các cơ quan đại diện, công dân Việt Nam ở nước ngoài được cập nhật thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia và xác lập số định danh cá nhân.
Bộ Ngoại giao thông tin về tình hình người Việt tại Nepal

Bộ Ngoại giao thông tin về tình hình người Việt tại Nepal

Chiều ngày 11/9, Người phát ngôn Phạm Thu Hằng đã thông tin tình hình người Việt tại Nepal trong thời điểm biểu tình, bạo động phức tạp ở sở tại.
Bộ Ngoại giao lên tiếng về vụ Nhật Bản bắt 3 công dân Việt Nam tàng trữ 1 tấn cần sa khô

Bộ Ngoại giao lên tiếng về vụ Nhật Bản bắt 3 công dân Việt Nam tàng trữ 1 tấn cần sa khô

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao trả lời báo chí về việc truyền thông Nhật Bản đưa tin liên quan vụ việc công dân Việt Nam tàng trữ cần sa.
Công tác lãnh sự, bảo hộ công dân đóng góp vào thành tựu chung của đối ngoại Việt Nam

Công tác lãnh sự, bảo hộ công dân đóng góp vào thành tựu chung của đối ngoại Việt Nam

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Ngoại giao, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã chia sẻ về những dấu ấn, đóng góp của công tác lãnh sự, bảo ...
Thông tin về vụ xe buýt chở du khách Việt Nam gặp tai nạn tại Malaysia

Thông tin về vụ xe buýt chở du khách Việt Nam gặp tai nạn tại Malaysia

Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã chủ động và kịp thời theo dõi, cũng như liên hệ với các cơ quan chức năng để thực hiện công tác bảo hộ công dân.
Ngoại giao âm nhạc: Khi giai điệu kết nối các nền văn hoá

Ngoại giao âm nhạc: Khi giai điệu kết nối các nền văn hoá

Tối 18/11, tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, buổi hòa nhạc kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao Hungary – Việt Nam đã diễn ra, tôn vinh mối quan hệ hữu ...
Những ưu điểm vượt trội về nội dung cam kết tại Công ước Hà Nội

Những ưu điểm vượt trội về nội dung cam kết tại Công ước Hà Nội

Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) vừa được mở ký. Vậy Công ước này có những ưu điểm vượt trội gì về nội dung cam kết?
Trắc nghiệm về Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng

Trắc nghiệm về Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng

Nhân dịp Việt Nam đăng cai Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, mời các bạn tham gia trắc nghiệm tìm hiểu thêm về sự kiện này.
Trắc nghiệm về Việt Nam – Thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2026-2028

Trắc nghiệm về Việt Nam – Thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2026-2028

Nhân dịp Việt Nam tái trúng cử Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2026-2028, mời các bạn tham gia trắc nghiệm dưới đây.
Trắc nghiệm về Hội nghị P4G 2025 tại Việt Nam

Trắc nghiệm về Hội nghị P4G 2025 tại Việt Nam

Mời các bạn tham gia trắc nghiệm để tìm hiểu thêm về Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ tư do Việt Nam đăng cai từ ngày 14-17/4.
Trắc nghiệm về các Đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam

Trắc nghiệm về các Đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam

Mời các bạn tham gia trắc nghiệm để tìm hiểu thêm về các Đối tác chiến lược toàn diện mà Việt Nam đã thiết lập quan hệ cho đến nay.
Phiên bản di động